Proceedings

Türkçülük Tarihinde Ahmet Ağaoğlu Fenomeni Türkçülük Tarihinde Ahmet Ağaoğlu Fenomeni

Nesib Nesib Ankara Üniversitesi, Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Author

Abstract

Yetmiş yıllık Ahmet Ağaoğlu ömrü (1969-1939), Azerbaycan’ın ve Türkiye’nin keşmekeşli ve dramatik tarihine denk geldi; bu dramatizm O’nun hayatına da yansıdı. Çünkü bu siyasî sürecin tam ortasında yer aldı.
Ağaoğlu’nun kişiliği bazı çağdaşları tarafından tartışıldı; çılgın, tahammülsüz karakterini kabullenemeyen devlet büyükleri bazen kızdılar. Ağaoğlu’nun sayısız eserlerindeki çarpıcı fikirler de tartışmaları tetikledi. Fakat O’nun devasa enerjisini, gururunu ve dimağını çağdaşları kabul ettiler.
Ölümünden 80 yıl geçti. O kadar zengin miras bıraktı ki ister Türkiye’de isterse de Azerbaycan’da bu mirası derleyip toparlamak kimseye kısmet olmadı. Günümüzle sesleşen, günümüzün problemlerine işık tutan onlarca eseri hâlen okuyucusunu beklemektedir. İlk kez, ölümünden 80 yıl geçtikden sonra O’nun adı bu yıl resmi devlet kararı ile anılmaktadır. Acaba Ağaoğlu’nun ruhu bundan sevinir mi, yoksa bu geçkalmış karara isyan mı çıkarırdı? Bu da tartışılabilir.
Yetmiş yıllık Ahmet Ağaoğlu ömrü (1969-1939), Azerbaycan’ın ve Türkiye’nin keşmekeşli ve dramatik tarihine denk geldi; bu dramatizm O’nun hayatına da yansıdı. Çünkü bu siyasî sürecin tam ortasında yer aldı.
Ağaoğlu’nun kişiliği bazı çağdaşları tarafından tartışıldı; çılgın, tahammülsüz karakterini kabullenemeyen devlet büyükleri bazen kızdılar. Ağaoğlu’nun sayısız eserlerindeki çarpıcı fikirler de tartışmaları tetikledi. Fakat O’nun devasa enerjisini, gururunu ve dimağını çağdaşları kabul ettiler.
Ölümünden 80 yıl geçti. O kadar zengin miras bıraktı ki ister Türkiye’de isterse de Azerbaycan’da bu mirası derleyip toparlamak kimseye kısmet olmadı. Günümüzle sesleşen, günümüzün problemlerine işık tutan onlarca eseri hâlen okuyucusunu beklemektedir. İlk kez, ölümünden 80 yıl geçtikden sonra O’nun adı bu yıl resmi devlet kararı ile anılmaktadır. Acaba Ağaoğlu’nun ruhu bundan sevinir mi, yoksa bu geçkalmış karara isyan mı çıkarırdı? Bu da tartışılabilir.