Материалы

Ученый, который всегда живет в сердцах людей Ürəklərdə Daim Yaşayan Alim The Scientist Who Always Lives in the Hearts

Севда Мурадова AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu Ərəbdilli əlyazmaların tədqiqi şöbəsinin elmi işçisi Автор

Аннотация

Васим Мамедалиев был человеком, обладающим высоким интеллектом, морально-нравственным совершенством, а также символом духовности. «... Несомненно милость находится в Руке Аллаха, Который дарует ее тому, кому пожелает. Аллах обладает великой милостью.». (Священный Коран, Аль-Хадид, 29). Да, если посмотреть на жизненный путь, научную деятельность, общественные заслуги и человеческие качества такого интеллектуала, как академик Васим Мамедалиев, можно с уверенностью сказать, что Всевышний сделал его одним из избранных и почтил его. Талант академика Васима Мамедалиева, исходящая от божественной благодати, крепкая память, глубокое научное мышление, неутомимая педагогическая деятельность, его роль «обогащении национального общественного сознания» в Азербайджане, умение гордо сочетать понятия интеллигенции и личности подняли его на уровень феномена.
Своей богатой научной и педагогической деятельностью на протяжении многих лет Васим Мамедалиев внес ценный вклад в науку и образование Азербайджана. Он имеет исключительные заслуги в поднятии востоковедения в стране до уровня современных требований. Фундаментальные исследования ученого, посвященные систематическому изучению актуальных проблем арабского языкознания и полностью освещающие основные пути развития арабского языкознания ссылаясь на древние источники, были приняты как вклад в мировое востоковедение. В этих богатых новыми соображениями исследованиях ученый также особо подчеркнул, что лингвистические традиции в Азербайджане имеют многовековую историю.

Глубоко эрудированный ученый Васим Мамедалиев известен также как автор произведений по различным областям восточной филологии и поэзии, истории и философии Ислама. Как один из переводчиков Священного Корана на азербайджанский язык, его роль в возрождении теологии и исламоведения в нашей стране неоспорима.
С чувством гордости хочу сказать, что такой человек был моим учителем, моим научным руководителем. В этой небольшой статье, посвященной Васиму Мамедалиеву, я осмелился рассказать о трех важных чертах великой личности как учителя, личности и ученого.
Я знаю Васима Мамедалиева со студенческих лет. Когда я узнал, что Васим Мамедалиев будет преподавать нам, нам показалось будто нам подарили сокровище. Во время учебы на факультете теологии БГУ Васим Мамедалиев начал преподавать нам арабское языкознание.
Vasim müəllim yüksək intellektə, mənəvi-əxlaqi kamilliyə malik şəxsiyyət, həm də mənəviyyat simvolu idi. “...Şübhəsiz ki, lütf Allahın əlindədir, onu istədiyinə bəxş edər. Allah çox böyük kərəm sahibidir!” (Qurani-Kərim, “əl-Hədid”, 29). Akademik Vasim Məmmədəliyev kimi zəka sahibinin həyat yoluna, elmi fəaliyyətinə, ictimai xidmətlərinə və insani keyfiyyətlərinə nəzər saldıqda, tam əminliklə demək olar ki, Allah-Taala onu seçilmişlərdən etmiş və şərəfləndirmişdir. Akademik Vasim Məmmədəliyevin İlahi lütfdən gələn istedadı, güclü hafizəsi, dərin elmi təfəkkürü, yorulmaz pedaqoji fəaliyyəti, Azərbaycan ""milli ictimai şüurunun zənginləşdirilməsində"" rolu, ziyalı və şəxsiyyət məfhumlarını qürurla birləşdirmək bacarığı onu fenomen səviyyəsinə qaldırmışdır.
Vasim Məmmədəliyev zəngin elmi və pedaqoji fəaliyyəti ilə uzun illər ərzində Azərbaycan elmi və təhsilinə dəyərli töhfələr vermişdir. Respublikada şərqşünaslıq elminin müasir tələblər səviyyəsinə yüksəldilməsində onun müstəsna xidmətləri vardır. Alimin ərəb dilçiliyinin aktual problemlərinin sistemli öyrənilməsinə həsr olunan və qədim mənbələrə istinadla ərəb dilçilik elminin əsas inkişaf yollarını dolğun işıqlandıran fundamental tədqiqatları dünya şərqşünaslığına töhfə kimi qəbul edilmişdir. Yeni mülahizələrlə zəngin həmin araşdırmalarında alim, eyni zamanda, Azərbaycanda dilçilik ənənəsinin çoxəsrlik tarixə malik olduğunu xüsusi vurğulamışdır.
Geniş erudisiyalı alim Vasim Məmmədəliyev, həmçinin Şərq filologiyası və poeziyasının, İslam tarixi və fəlsəfəsinin ayrı-ayrı sahələrinə dair əsərlərin müəllifi kimi tanınmışdır. Qurani-Kərimin Azərbaycan dilinə tərcüməçilərindən biri olaraq onun ölkəmizdə ilahiyyatın və islamşünaslığın yenidən dirçəlməsində rolu danılmazdır.
Böyük iftixar hissi ilə bildirmək istəyirəm ki, belə bir şəxsiyyət mənim müəllimim, elmi rəhbərim olub. Vasim müəllimə həsr etdiyimbu kiçik yazımda böyük şəxsiyyətin üç mühüm xüsusiyyəti – müəllimliyi, şəxsiyyəti və alimliyi haqqında söhbət açmağa cəsarət etdim.
Vasim müəllimi tələbəlik illərindən tanıyıram. Biləndə ki, Vasim müəllim bizə dərs deyəcək, sanki bizə xəzinə verdilər. BDU-nun İlahiyyat fakültəsində təhsil alarkən Vasim müəllim bizə Ərəb dilçiliyi fənnindən dərs deməyə başladı.
Vasim Mammadaliev was a person of high intellect, moral and ethical perfection, and also a symbol of spirituality. “... bounty is in the hand of Allah; He gives it to whom He wills. And Allah is the possessor of great bounty.” (Holy Quran, Al-Hadid, 29). Yes, if you look at the life path, scientific activity, social merits and human qualities of such an intellectual as academician Vasim Mammadaliev, we can say with confidence that the Almighty made him one of the elect and honored him. The talent of academician Vasim Mammadaliyev, emanating from divine grace, strong memory, deep scientific thinking, tireless pedagogical activity, his role of “enriching the national public consciousness” in Azerbaijan, the ability to proudly combine theconcepts of the intelligentsia and personality raised him to the level of a phenomenon.
Vasim Mammadaliyev made a valuable contribution to the science and education of Azerbaijan with his rich scientific and pedagogical activities for many years. He has exceptional merits in raising the country’s oriental studies to the level of modern requirements. The fundamental research of the scientist, devoted to the systematic study of topical problems of Arabic linguistics and fully illuminating the main ways of development of Arabic linguistics, referring to ancient sources, were accepted as a contribution to world oriental studies. In these studies, rich in new considerations, the scientist also emphasized that linguistic traditions in Azerbaijan have a long history.
The deeply erudite scientist Vasim Mammadaliev is also known as the author of works on various fields of oriental philology and poetry, history and philosophy of Islam. As one of the translators of the Holy Qur’an into Azerbaijani, his role in the revival of theology and Islamic studies in our country is undeniable.
With great pride I want to say that such a person was my teacher, my scientific advisor. In this short article dedicated to Vasim Mammadaliev, I dared to talk about three important traits of a great personality as a teacher, personality and scientist.
I have known Vasim Mammadaliev since my student days. When we found out that Vasim Mammadaliev would teach us, it seemed to us that they gave us a treasure. While studying at the Faculty of Theology of the Baku State University, Vasim Mammadaliev began teaching us Arabic linguistics.

Ключевые слова:

педагог, ученый, арабовед, школа, восто-ковед
müəllim, alim, ərəbşünas, məktəb, şərqşünas
teacher, scientist, arabologist, school, orientalist

Библиографические ссылки

  • Nurullayev F. (2018). Akademik Vasim Məmmədəliyevin elmi fəaliyyəti. Bakı: “Nurlan”.
  • Həmidov İ. (2012). İstedadın Vasim Məmmədəliyev zirvəsi. “Azərbaycan Müəllimi” qəzeti, N.
  • Əlizadə A. (2012). Parlaq zəka sahibi böyük vətəndaş, Aka- demik V.Məmmədəliyevin 70 illik yubileyinə həsr edilmiş konfrans materialları. Bakı, “Bakı Universiteti” nəşriyyatı. (s.30-32).
  • Quliyev T., Quliyeva Y. (2012). Akademik Vasim Məmməd- əliyev türkoloq kimi. Akademik V.Məmmədəliyevin 70 illik yubileyinə həsr edilmiş konfrans materialları. Bakı: “Bakı Universiteti” nəşriyyatı.
  • Əzizov E. (2012). Mənalı ömrün anları. Bakı: “Təhsil” nəşriyyatı.
  • Babayev A. (2002). Canlı ensiklopediya. Vasim Məmmədəli- yev zirvəsi. Sumqayıt: “Sumqayıt” nəşriyyatı. (131-133).