Материалы

Наследие академика Васима Мамедалиева Akademik Vasim Məmmədəliyevin İrsi Heritage of Academician Vasim Mammadaliyev

д-р филос. по филос. Фуад Нуруллаев Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi sədrinin müavini Автор

Аннотация

Статья обосновывает изучение вклада выдающегося теолога и ученого-востоковеда Васима Мамедали оглу Мамедалиева в перевод Священного Корана на азербайджанский язык, его исключительных заслуг в развитии и популяризации востоковедения и исламской культуры в Азербайджане, а также их научной новизны, теоретического и практического значения.
Профессор Мамедалиев оказал бесценную помощь в подготовке переводов на азербайджанский язык и тафсиров (толкований) Священного Корана, одного из редчайших образцов хадисоведения ""Нахдж аль-Балага"" (Путь красноречия), представляющего собой собрание проповедей, писем и высказываний, приписываемых пророку Хазрат Али, мир ему, и других книг, относящихся к мусульманской культуре.
Безупречное знание арабского и персидского языков принесло профессору Мамедалиеву славу знатока классической восточной поэзии, в частности поэтического наследия азербайджан-
ских классиков. Его взгляды на тасаввуф и ирфан значительно облегчают изучение важных проблем в литературе народов Востока. Мнения и рассуждения ученого в отношении трудов корифеев Ближнего и Среднего Востока, проливают свет на многие спорные моменты.
Məqalədə görkəmli ilahiyyatçı və şərqşünas alim Vasim Məmmədəli oğlu Məmmədəliyevin Qurani-Kərimin doğma dilimizə tərcüməsinə göstərdiyi xidmətlərinin tədqiqi, Azərbaycanda şərqşünaslıq elminin, eləcə də İslam mədəniyyətinin inkişafında və yayılmasında müstəsna xidmətləri, elmi yeniliyi, nəzəri və təcrübi əhəmiyyəti əsaslandırılır.
Müqəddəs Kitabımız Qurani-Kərimin, hədisşünaslığın nadir nümunələrindən sayılan Həzrət Əli əleyhissalamın “Nəhcül-Bəlağə” əsərinin və diğər müsəlman mədəniyyətinə məxsus kitabların Azərbaycan dilinə tərcümə və təfsirlərinin hazırlanması işində Vasim müəllimin əvəzedilməz xidməti və zəhməti olmuşdur.
Ərəb və fars dillərini mükəmməl bilməsi Vasim müəllimə klassik Şərq poeziyasının, xüsusilə Azərbaycan klassiklərinin poetik irsinin gözəl bilicisi kimi şöhrət qazandırmışdır. Onun təsəvvüf və irfanla bağlı fikirləri Şərq xalqlarının ədəbiyyatındakı mühüm problemlərin öyrənilməsini xeyli asanlaşdırır. Alimin Yaxın və Orta Şərqin korifeylərinin əsərlərini təhlil edən fikir və mülahizələri bir çox mübahisəli məqamlara aydınlıq gətirib.
The article substantiates the study of the merits of the outstanding theologian and orientalist Vasim Mammadali oglu Mammadaliyev in the translation of the Holy Qur’an into our native language, his exceptional merits in the development and dissemination of the science of oriental studies, as well as Islamic culture in Azerbaijan, scientific innovations, theoretical and practical significance.
Vasim Mammadaliyev made an invaluable contribution to the translation into Azerbaijani language and interpretation of our holy book of the Qur’an, the work of Imam Ali (r.a.) “Nahj al-Balagha”, which is one of the rare examples of hadith studies and other books related to Muslim culture.
His excellent knowledge of Arabic and Persian languages glorified Vasim Mammadaliyev as a great connoisseur of classical oriental poetry, especially the poetic heritage of Azerbaijani classics. His opinions on tasawwuf and irfan greatly facilitate the study of important problems in the literature of the peoples of the East. The opinions and views of the scientist about the analysis of the creativity of the luminaries of the Near and Middle East clarified many controversial points.

Ключевые слова:

академик, Коран, басрийская школа, куфийская школа, перевод, тафсир, религия
akademik, Quran, Bəsrə məktəbi, Kufə məktəbi, tərcümə, təfsir, din
academician, Qur’an, Basra school, Kufa school, translation, tafsir, religion

Библиографические ссылки

  • Məmmədəliyev V. (1983). Bəsrə qrammatika məktəbi, Bakı, (s. 118).
  • Məmmədəliyev V. (1985). Əmmə-cüz, Qurani-Kərimin Əmmə-cüzünün tərcümə-təfsiri, Bakı: Əl-Hüda, Z.Bünyadovla birlikdə, (s. 385).
  • Məmmədəliyev V. (1986). Bəsrə və Kufə qrammatikləri ərəb dili morfologiyasının bəzi məsələləri haqqında, Yaxın və Orta Şərq xalqları dillərinin morfologiyası, Bakı: ADU nəşriyyatı.
  • Məmmədəliyev V. (1988). Kufə qrammatika məktəbi. Bakı: ADU nəşriyyatı. (s. 116).
  • Nurullah F.İ. (2017). “Akademik Vasim Məmmədəliyevin elmi-dini fəaliyyət” adlı dissertasiya işi. Bakı.
  • Nurullah F.İ. (2017). Akademik Vasim Məmmədəliyev irsi. Bakı.
  • Qurani-Kərim. (1991). Azərbaycan dilinə tərcümə edənlər: Z. Bünyadov və V. Məmmədəliyev. Bakı: Azərnəşr, (s. 714).
  • Qurani-Kərim. (1997). Azərbaycan dilinə tərcüməsinin yenidən işlənmiş IV nəşrinə Ön söz. Bakı. ( s.606).
  • “Qurani-Kərim”. (2015). Azərbaycan dilinə tərcümə edənlər: Z.Bünyadov və V.Məmmədəliyev. Bakı: Nurlar. (s. 632).