The Role of the Baghdad Grammar School in Topical Issues of Arabic Linguistics Ərəb Dilçiliyinin Aktuall Məsələlərində Bağdad Qrammatika Məktəbinin Rolu Роль Багдадской грамматической школы в актуальных вопросах арабской лингвистики
Abstract
The sending of the Holy Qur’an in Arabic, the spread of Islam to wider areas outside the Arabian Peninsula and the adoption of Islam by non-Arabs, and in this regard, the need and desire to learn the Arabic language has increased significantly. At that time, the Arabic language did not have any grammatical rules, and it was impossible to prevent mistakes in the speech and reading of the Qur’an by people who had just converted to Islam. Considering all this, the great personalities of that time began to establish the rules of the Arabic language. Over time, this led to the creation of Arabic grammar schools. The Baghdad School of Grammar was founded as a result of the merger of the Basra and Kufa grammar schools. The Baghdad grammars created a new rationalistic direction in Arabic linguistics, combining the positive features of their predecessors from Basra and Kufa, creatively using their ideas and expressing original ideas on a number of theoretical issues of the Arabic language, thanks to this they were able to create their own independent schools of grammar. The Baghdad school of grammar arose as a result of the synthesis of the Basra and Kufa schools and in the process of its development acquired a number of original features. Outstanding representatives of the Baghdad school of grammar made a great contribution to the development of the Arabic literary language. One of the specific features of the new school is related to the improvement of its research based on the method of Ibn Malik, the interpretation of the Qur’an through nahw and the application of the rules of the Arab nahw to the rules of fiqh.
Qurani-Kərimin ərəb dilində nazil olması, İslamın intişar tapıb Ərəbistan yarımadasının hüdudlarından çıxaraq, daha geniş ərazilərdə yayılması və qeyri-ərəblərin İslam dinini qəbul etmələri ilə əlaqədar olaraq ərəb dilini öyrənməyə ehtiyac və həvəs xeyli artmışdı. Belə bir vaxtda heç bir qrammatik qayda-qanunları olmayan ərəb dili yenicə İslamı qəbul etmiş insanların danışıqlarındakı və Qurani-Kərimi oxuduqları zaman elədikləri səhvlərin qarşısını almaq qeyri-mümkün idi. Bütün bunları nəzərə alaraq, həmin dövrün böyük şəxsiyyətləri ərəb dilinidə qayda-qanunlar yaratmağa başladılar. Bu iş zaman keçdikcə ərəb qrammatika məktəblərinin yaranmasına gətirib çıxardı. Bağdad qrammatika məktəbi Bəsrə və Kufə qrammatika məktəblərinin bir-birinə qovuşması nəticəsində yaranmışdır. Bağdad qrammatikləri bəsrəli və kufəli sələflərinin müsbət cəhətlərini özlərində birləşdirmək, onların mülahizələrindən yaradıcı şəkildə istifadə etmək və ərəb dilinin bir sıra nəzəri məsələləri barəsində orijinal fikirlər söyləməklə, ərəb dilçiliyində yeni rasionalist cərəyan yaratmış və bunun sayəsində də özlərinin müstəqil qrammatika məktəblərini formalaşdıra bilmişlər. Bağdad qrammatika məktəbi Bəsrə və Kufə məktəblərinin sintezi nəticəsində yaranmış, öz inkişafı gedişində bir sıra orijinal xüsusiyyətlər kəsb etmişdir. Bağdad qrammatika məktəbinin görkəmli nümayəndələrinin ərəb ədəbi dilinin inkişaf etməsində bir sıra xidmətləri olmuşdur. Yeni yaranmış məktəbin spesifik xüsusiyyətlərindən biri də onun tədqiqatlarının İbn Malikin metodu üzərində təkmilləşməsi, Quranın nəhv vasitəsilə təfsiri və ərəb nəhfinin qayda-qanunlarının fiqh ehkamına tətbiq olunması ilə əlaqədardır.
Ниспослание Священного Корана на арабском языке, распространение Ислама на более обширных территориях за пределами Аравийского полуострова и принятие Ислама неарабами, и в связи с этим потребность и желание изучать арабский язык значительно возросли. В то время арабский язык, не имел никаких грамматических правил, и было невозможно предотвратить ошибки в речи и чтении Корана людей, только что принявших Ислам. Ввиду всегоучитывая все это великие личности того времени начали устанавливать правила арабского языка. Со временем это привело к созданию арабских школ грамматики. Багдадская школа грамматики была основана в результате слияния грамматических школ Басры и Куфы. Багдадские грамматики создали новое рационалистическое направление в арабской лингвистике, объединив в себе положительные черты своих предшественников из Басры и Куфы, творчески используя их идеи и выражая оригинальные идеи по ряду теоретических вопросов арабского языка, благодаря этому смогли создать свои собственные независимые школы грамматики. Багдадская школа грамматики возникла в результате синтеза школ Басры и Куфы и в процессе своего развития приобрела ряд оригинальных черт. Выдающиеся представители Багдадской школы грамматики внесли большой вклад в развитие арабского литературного языка. Одна из специфических черт новой школы связана с совершенствованием его исследований на основе метода Ибн Малика, толкования Корана посредством нахва и применения правил арабского нахва к правилам фикха.
Keywords:
Baghdad, school, grammar, predecessor, student, representative
Bağdad, məktəb, qrammatika, sələf, şagird, nümayəndə
Багдад, школа, грамматика, предшествен- ник, ученик, представитель
References
- Cемитские языки. Материалы «Первая конференция по семитским языкам» октябрь г Москва.
- Elmi əsərlər. (1976). “ Şərqşünaslıq”. Bakı.
- Qurani-Kərim, Azərbaycan dilində açıqlama. (1993). Nəriman Qasımoğlunun qələmi ilə. Bakı.
- Qurani-Kərim, Azərbaycan dilinə tərcüməsi ilə. (2000). Tərcüməçilər: Məmmədhəsən Qəni oğlu, Tariyel Bilal oğlu. Bakı: Göytürk.
- Qurani-Kərimin Azərbaycan dilinə tərcüməsi. (1997). Tərcüməçilər: Z.M.Bünyadov, V.M.Məmmədəliyev. Ankara.
- Məmmədəliyev Vasim. (1985), “Ərəb dilçiliyi”. Bakı.
- Булаходовский Л.А. Курс русского языка. Москва, (стр.13).
- Булова А.Г. (1979). Курс лекций по истории арабского языка. Москва.
- Гелия В.Н. (1981). Типы языковых значений. Связанное значение слово в языке. Москва: Наука.
- Гранде В.М. (1982). Курс арабской грамматики в сравнительно- историческом освещении. Москва: Наука.
- Климович Л.В. (1982). Книга о Коране его происхож-дении и мифологии. Москва.
- Коран. (1990). Перевод на русский язык Крачковского И.Ю. Баку.
- Коран.( 1992). Перевод с арабского Османова М.Н. Москва.
- Халидов А.Б. (1996). Арабской язык. Очерки арабской културы X-XV вв. Москва.