Ceramics of the Islamic period in Azerbaijan Azərbaycanda İslam dövrü keramikası Керамика исламского периода в Азербайджане
Abstract
Material culture, being an important indicator of the development of society and civilization, is a condition, means and result of human activity. The material memory of every nation is the subject of its pride and self-affirmation. It is the national peculiarities, the characteristic features of the nation that more clearly express themselves in the material culture. Material culture exists in the form of artifacts. From this point of view, the role of artifacts discovered during archaeological excavations is indispensable in the study of material culture. In contrast to written sources, material sources, which are closely related to the daily lifestyle, economic activities, world outlook, allow us to form a broader view of the period under study. Ceramics discovered as a result of archaeological excavations do not constitute an exception from this point of view. Ceramics are also more common among artifacts found during excavations. The pottery of the Islamic period can also be referred to this number. Since the 7th century, the spread of Islamic religion, the wide geography of the conquests of the caliphate have affected and left traces in the material culture. In the Islamic period, unglazed ceramic products were improved, the production of elegant glazed ceramic products began, and the production of architectural ceramics expanded. The results of the archaeological excavations clearly demonstrate this development in the medieval cities of Azerbaijan. The pottery of the Islamic period attracts attention both with the manufacturing technology and its decoration.
The newly formed religion, which also widely spread in Azerbaijan, brought along new values and a different world outlook. Azerbaijan, which was a part of the vast geography of the caliphate, was also the place where trade and cultural relations merged. And the importance of the Great Silk Road in cultural and trade relations was great. The potters of medieval Azerbaijan got acquainted with local production technologies as well as new technologies through their relations. However, local features dominated in the production of ceramics. The main objective of the report is to identify the main features of Islamic ceramics and to explore them from a material and cultural point of view.
The newly formed religion, which also widely spread in Azerbaijan, brought along new values and a different world outlook. Azerbaijan, which was a part of the vast geography of the caliphate, was also the place where trade and cultural relations merged. And the importance of the Great Silk Road in cultural and trade relations was great. The potters of medieval Azerbaijan got acquainted with local production technologies as well as new technologies through their relations. However, local features dominated in the production of ceramics. The main objective of the report is to identify the main features of Islamic ceramics and to explore them from a material and cultural point of view.
Maddi mədəniyyət cəmiyyət və sivilizasiyanın inkişafının mühüm göstəricisi olmaqla, insanların fəaliyyətinin şəraiti, vasitəsi və nəticəsidir. Hər bir xalqın maddi yaddaşı onun qürur, özünütəsdiqləmə predmetidir. Məhz xalqın milli xüsusiyyətləri, özəllikləri maddi mədəniyyətdə özünü daha qabarıq büruzə verir. Maddi mədəniyyət artefaktlar halında mövcuddur. Bu nöqteyi-nəzərdən arxeoloji qazıntılar nəticəsində aşkarlanan artefaktların maddi mədəniyyətin tədqiqində rolu əvəzsizdir. Yazılı mənbələrdən fərqli olaraq, insanların gündəlik həyat tərzi, təsərrüfat məşğuliyyəti, dünyagörüşləri ilə sıx bağlı maddi mənbələr öyrənilən dövr haqqında daha geniş təsəvvür yaratmağa imkan verir. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində aşkar olunmuş keramika da bu baxımdan istisna təşkil etmir. Keramika həm də qazıntılar zamanı ən çox aşkar olunan artefaktlardandır. İslam dövrü keramikasını da bu qəbildən hesab etmək mümkündür. VII əsrrdən başlayaraq, İslam dininin yayılması, xilafətin geniş bir coğrafiyada fəthi maddi mədəniyyətə də təsirsiz ötüşməyib. İslam dövründə şirsiz saxsı məmulatının daha da təkmilləşməsi, nəfisşirli saxsı məmulatı istehsalının başlanması və inşaat keramikasının istehsalı genişlənib. Arxeoloji qazıntıların nəticələri Azərbaycanın Orta əsr şəhər yerlərində də bu inkişafı əyani şəkildə göstərir. İslam dövrü keramikası istər istehsal texnologiyası, istərsə də dekoru baxımından diqqət cəlb edir. Yeni yaranan və Azərbaycanda da yayılan din özü ilə yeni dəyərlər, fərqli dünyagörüşü də gətirdi. Böyük bir coğrafiyanı əhatə edən xilafətin tərkibinə daxil olan Azərbaycan həm də ticari-mədəni əlaqələrin qovuşduğu məkan idi. Mədəni-ticari əlaqələrdə Böyük İpək Yolunun əhəmiyyəti isə olduqca böyük idi. Orta əsr Azərbaycan dulusçuları həm yerli istehsal texnologiyası, həm də əlaqələr vasitəsilə ötürülən yeni texnologiyalarla tanış olurdular. Bununla belə, keramika istehsalında lokal özəlliklər üstünlük təşkil edib. Məruzədə əsas məqsəd İslam keramikasının əsas xüsusiyyətlərini üzə çıxarmaq, onları maddi və mədəni yöndən tədqiq etməkdir.
Материальная культура, как важный показатель развития общества и цивилизации, является условием, средством и результатом человеческой деятельности. Материальная память каждого народа является предметом его гордости и самоутверждения. Именно национальные особенности, характерные черты народа более ярко выражают себя в материальной культуре. Материальная культура существует в форме артефактов. С этой точки зрения роль артефактов, обнаруженных в результате археологических раскопок, является незаменимой в исследовании материальной культуры. В отличии от письменных источников материальные источники, тесно связанные с повседневным образом жизни, хозяйственной деятельностью, мировоззрением людей позволяют составить более широкое представление об исследуемом периоде. Также не является исключением керамика, обнаруженная в результате археологических раскопок. Керамика также является более распространенным среди артефактов, найденных в результате раскопок. Керамику Исламского периода также можно отнести к этому числу. Начиная с VII века распространение исламской религии, широкая география завоеваний халифата затронула и оставила свои следы в материальной культуре. В Исламском периоде усовершенствуются неглазурованные керамические изделия, начинается производство изящных глазурованных керамических изделий и расширяется производство строительной керамики. Результаты археологических раскопок наглядно показывают это развитие в средневековых городах Азербайджана. Керамика Исламского периода привлекает внимание как технологией производства, так и декором.
Новоявленная и распространенная в Азербайджане религия привнесла новые ценности, отличающееся мировоззрение. Азербайджан, входящий в состав халифата, охватывающего огромную географию, также был местом, где соединялись торгово-культурные отношения. Азначение Великого Шелкового Пути в культурно-торговых отношениях было огромным. Гончары средневекового Азербайджана знакомились как с местными производственными технологиями, так и с новыми технологиями, передаваемыми посредством связей. Однако в производстве керамики преобладали локальные особенности. Основной целью доклада является выявление главных особенностей Исламской керамики, их исследование с материальной и культурной точки зрения.
Новоявленная и распространенная в Азербайджане религия привнесла новые ценности, отличающееся мировоззрение. Азербайджан, входящий в состав халифата, охватывающего огромную географию, также был местом, где соединялись торгово-культурные отношения. Азначение Великого Шелкового Пути в культурно-торговых отношениях было огромным. Гончары средневекового Азербайджана знакомились как с местными производственными технологиями, так и с новыми технологиями, передаваемыми посредством связей. Однако в производстве керамики преобладали локальные особенности. Основной целью доклада является выявление главных особенностей Исламской керамики, их исследование с материальной и культурной точки зрения.