Buhârî ve Müslim Sahîhleri’nde Birlik ve Beraberlik Buhârî ve Müslim Sahîhleri’nde Birlik ve Beraberlik
Аннотация
Huzur ve barış dini İslâm; bir yandan bireyleri tek Allah’a inanma etrafında birleşmeye çağırırken diğer yandan toplumun fertleri arasında birlik ve beraberliğe önem vermiştir. Hz. Peygamber’in dizinin dibinde yetişen sahâbe; aralarındaki renk, ırk, cinsiyet ve sosyal statü farkına bakmaksızın sevgi, merhamet, îsâr, tevazu, affetme ve saygı gibi erdemlerin en güzel örneklerini sergilemişlerdir.
Hz. Peygamber; kabileler arası savaşların, kan davalarının ve asabiyetle övünme yarışının hiç bitmediği bir toplumdan yeryüzünde adaleti, eşitliği ve iyiliği hâkim kılmayı ülkü edinen medenî bir toplum meydana getirmiştir. Bunda Hz. Peygamber’in söz, fiil ve tasviplerinin etkisi çok büyüktür. Nitekim onun hadislerinde; İslam toplumu ve fertler arasındaki bağlar, bazen birbirine perçinlenmiş yapı taşlarının oluşturduğu sağlam bir binaya, bazen bir uzvu hastalanınca bütün uzuvların rahatsız olduğu bir bedene benzetilmiştir. Kendisi için sevip istediğini kardeşi için istemedikçe olgun mümin olunmayacağını öğreten Hz. Peygamber, iman şuuruna ve kardeşlik hukukuna yakışmayan; su-i zan besleme, haset etme, kin ve nefret tohumları ekme, tefrika çıkarma, insanların kusurlarını ve gizli hallerin araştırmagibi kötü davranışlardan da inanları sakındırmıştır. Hz. Peygamber’in hadislerinden ilham alan idareciler ile ilim, irfan ve hikmet ehli kimseler “Adalet, mülkün temelidir”, “Yaratılanı, yaratandan ötürü hoş görmek”, “Yetmiş iki millete bir göz ile bakmak” gibi Müslüman düşüncesine özgü düşünceler üretmişlerdir.
Yukarıda ifade edilen yaklaşımlar bağlamında Hz. Peygamber’in hadis ve sünnetini bize ulaştıran eserler arasında Müslümanların büyük teveccüh gösterdikleri büyük hadis imamlarından Buhârî ve Müslim Sahîhleri büyük bir öneme sahiptir. Bu sahihler üzerine birçok şerh, cem, istidrâk ve istihrâc yapılması da bunu kanıtlar niteliktedir. Araştırmada; Mâverâünnehir coğrafyasında yetişen ve Hz. Peygamber’in evrensel mesajını büyük bir dikkatle toplayan bu iki hadis imamımın birlik ve beraberlik konusunda yer verdikleri hadisler, Müslüman toplumların güncel sorunları bağlamında taranacak ve tümevarım metodu kullanılarak sosyo-kültürel açıdan analiz edilecektir.
Hz. Peygamber; kabileler arası savaşların, kan davalarının ve asabiyetle övünme yarışının hiç bitmediği bir toplumdan yeryüzünde adaleti, eşitliği ve iyiliği hâkim kılmayı ülkü edinen medenî bir toplum meydana getirmiştir. Bunda Hz. Peygamber’in söz, fiil ve tasviplerinin etkisi çok büyüktür. Nitekim onun hadislerinde; İslam toplumu ve fertler arasındaki bağlar, bazen birbirine perçinlenmiş yapı taşlarının oluşturduğu sağlam bir binaya, bazen bir uzvu hastalanınca bütün uzuvların rahatsız olduğu bir bedene benzetilmiştir. Kendisi için sevip istediğini kardeşi için istemedikçe olgun mümin olunmayacağını öğreten Hz. Peygamber, iman şuuruna ve kardeşlik hukukuna yakışmayan; su-i zan besleme, haset etme, kin ve nefret tohumları ekme, tefrika çıkarma, insanların kusurlarını ve gizli hallerin araştırmagibi kötü davranışlardan da inanları sakındırmıştır. Hz. Peygamber’in hadislerinden ilham alan idareciler ile ilim, irfan ve hikmet ehli kimseler “Adalet, mülkün temelidir”, “Yaratılanı, yaratandan ötürü hoş görmek”, “Yetmiş iki millete bir göz ile bakmak” gibi Müslüman düşüncesine özgü düşünceler üretmişlerdir.
Yukarıda ifade edilen yaklaşımlar bağlamında Hz. Peygamber’in hadis ve sünnetini bize ulaştıran eserler arasında Müslümanların büyük teveccüh gösterdikleri büyük hadis imamlarından Buhârî ve Müslim Sahîhleri büyük bir öneme sahiptir. Bu sahihler üzerine birçok şerh, cem, istidrâk ve istihrâc yapılması da bunu kanıtlar niteliktedir. Araştırmada; Mâverâünnehir coğrafyasında yetişen ve Hz. Peygamber’in evrensel mesajını büyük bir dikkatle toplayan bu iki hadis imamımın birlik ve beraberlik konusunda yer verdikleri hadisler, Müslüman toplumların güncel sorunları bağlamında taranacak ve tümevarım metodu kullanılarak sosyo-kültürel açıdan analiz edilecektir.
Huzur ve barış dini İslâm; bir yandan bireyleri tek Allah’a inanma etrafında birleşmeye çağırırken diğer yandan toplumun fertleri arasında birlik ve beraberliğe önem vermiştir. Hz. Peygamber’in dizinin dibinde yetişen sahâbe; aralarındaki renk, ırk, cinsiyet ve sosyal statü farkına bakmaksızın sevgi, merhamet, îsâr, tevazu, affetme ve saygı gibi erdemlerin en güzel örneklerini sergilemişlerdir.
Hz. Peygamber; kabileler arası savaşların, kan davalarının ve asabiyetle övünme yarışının hiç bitmediği bir toplumdan yeryüzünde adaleti, eşitliği ve iyiliği hâkim kılmayı ülkü edinen medenî bir toplum meydana getirmiştir. Bunda Hz. Peygamber’in söz, fiil ve tasviplerinin etkisi çok büyüktür. Nitekim onun hadislerinde; İslam toplumu ve fertler arasındaki bağlar, bazen birbirine perçinlenmiş yapı taşlarının oluşturduğu sağlam bir binaya, bazen bir uzvu hastalanınca bütün uzuvların rahatsız olduğu bir bedene benzetilmiştir. Kendisi için sevip istediğini kardeşi için istemedikçe olgun mümin olunmayacağını öğreten Hz. Peygamber, iman şuuruna ve kardeşlik hukukuna yakışmayan; su-i zan besleme, haset etme, kin ve nefret tohumları ekme, tefrika çıkarma, insanların kusurlarını ve gizli hallerin araştırmagibi kötü davranışlardan da inanları sakındırmıştır. Hz. Peygamber’in hadislerinden ilham alan idareciler ile ilim, irfan ve hikmet ehli kimseler “Adalet, mülkün temelidir”, “Yaratılanı, yaratandan ötürü hoş görmek”, “Yetmiş iki millete bir göz ile bakmak” gibi Müslüman düşüncesine özgü düşünceler üretmişlerdir.
Yukarıda ifade edilen yaklaşımlar bağlamında Hz. Peygamber’in hadis ve sünnetini bize ulaştıran eserler arasında Müslümanların büyük teveccüh gösterdikleri büyük hadis imamlarından Buhârî ve Müslim Sahîhleri büyük bir öneme sahiptir. Bu sahihler üzerine birçok şerh, cem, istidrâk ve istihrâc yapılması da bunu kanıtlar niteliktedir. Araştırmada; Mâverâünnehir coğrafyasında yetişen ve Hz. Peygamber’in evrensel mesajını büyük bir dikkatle toplayan bu iki hadis imamımın birlik ve beraberlik konusunda yer verdikleri hadisler, Müslüman toplumların güncel sorunları bağlamında taranacak ve tümevarım metodu kullanılarak sosyo-kültürel açıdan analiz edilecektir.
Hz. Peygamber; kabileler arası savaşların, kan davalarının ve asabiyetle övünme yarışının hiç bitmediği bir toplumdan yeryüzünde adaleti, eşitliği ve iyiliği hâkim kılmayı ülkü edinen medenî bir toplum meydana getirmiştir. Bunda Hz. Peygamber’in söz, fiil ve tasviplerinin etkisi çok büyüktür. Nitekim onun hadislerinde; İslam toplumu ve fertler arasındaki bağlar, bazen birbirine perçinlenmiş yapı taşlarının oluşturduğu sağlam bir binaya, bazen bir uzvu hastalanınca bütün uzuvların rahatsız olduğu bir bedene benzetilmiştir. Kendisi için sevip istediğini kardeşi için istemedikçe olgun mümin olunmayacağını öğreten Hz. Peygamber, iman şuuruna ve kardeşlik hukukuna yakışmayan; su-i zan besleme, haset etme, kin ve nefret tohumları ekme, tefrika çıkarma, insanların kusurlarını ve gizli hallerin araştırmagibi kötü davranışlardan da inanları sakındırmıştır. Hz. Peygamber’in hadislerinden ilham alan idareciler ile ilim, irfan ve hikmet ehli kimseler “Adalet, mülkün temelidir”, “Yaratılanı, yaratandan ötürü hoş görmek”, “Yetmiş iki millete bir göz ile bakmak” gibi Müslüman düşüncesine özgü düşünceler üretmişlerdir.
Yukarıda ifade edilen yaklaşımlar bağlamında Hz. Peygamber’in hadis ve sünnetini bize ulaştıran eserler arasında Müslümanların büyük teveccüh gösterdikleri büyük hadis imamlarından Buhârî ve Müslim Sahîhleri büyük bir öneme sahiptir. Bu sahihler üzerine birçok şerh, cem, istidrâk ve istihrâc yapılması da bunu kanıtlar niteliktedir. Araştırmada; Mâverâünnehir coğrafyasında yetişen ve Hz. Peygamber’in evrensel mesajını büyük bir dikkatle toplayan bu iki hadis imamımın birlik ve beraberlik konusunda yer verdikleri hadisler, Müslüman toplumların güncel sorunları bağlamında taranacak ve tümevarım metodu kullanılarak sosyo-kültürel açıdan analiz edilecektir.