Şeyx Fəridəddin Əttar, Fəzlullah Nəimi və Seyid İmadəddin Nəsiminin “Bər Aməd” Rədifli Qəzəllərinin Müqayisəli Təhlili

Comparative Analysis of the “Bar Amad” Ghazals by Sheikh Faridaddin Attar, Fazlullah Naimi, and Seyid Imadaddin Nasimi

Сравнительный анализ газелей «Бар Амад» Шейха Фаридаддина Аттара, Фазлуллы Наими и Сеида Имадеддина Насими

  • fil.f.d., dos. Nəzakət Məmmədli (Müəllif) AMEA Məhəmməd Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu Türkdilli əlyazmaların tədqiqi şöbəsinin aparıcı elmi işçisi
Seyid İmadəddin Nəsimi Şərq divan şeirinin ənənələrinə dərindən bələd olmuş, Əttar, Mövlanə, Hafiz və başqa şairlərin qəzəllərinə nəzirələr yazmışdır. Məqalədə Nəsiminin və onun mürşidi, hürufilik təliminin yaradıcısı Fəzlullah Nəiminin Şeyx Fəridəddin Əttarın “Bər aməd” rədifli qəzəlinə yazdıqları nəzirədən bəhs edilir. Hər üç qəzəli müqayisəli şəkildə tədqiq etdikdə, Nəsiminin qəzəlində Fəzlullahla səsləşən məqamlar olsa da, onun daha çox Əttardan təsirləndiyi məlum olur. Əttar və Nəsimi qəzəllərininin istər məzmunu, istərsə də bu qəzəllərdə ifadə edilən təsəvvüfi terminologiyanın bənzərliyi, vəzn, qafiyə və rədifin eyniliyi Nəsiminin bu qəzəli Əttara nəzirə olaraq qələmə aldığını göstərir. Əttarın qəzəli 9, Fəzlullahın qəzəli 7, Nəsiminin qəzəli isə 12 beytdən ibarətdir.
Seyyid Imadaddin Nasimi was well aware of the traditions of the classic Oriental poetry. He wrote naziras to the works of the Attar, Mawlana, Hafiz and others poets. In this article, we speak about Nasimis and his mentor, the creator of the Hurufism of Fazlullah Naimis and Sheikh Faridaddin Attars nazira to the Bar Amad ghazal. Attars gazal is consists of 9 bеyts, Fazlullahs gazal is consists of 7, and Nasimis ghazal consists of 12 beyts.
Сейид Имададдин Насими хорошо знал традиции классической восточной поэзии. Он писал нaзиры к произведениям Аттара, Мавлана, Хафиза и других поэтов. В этой статье мы говорим о назире Насими и его наставника, создателя течения хуруфизм Фазлуллы Наими и Шейха Фаридаддина Аттара, к газели «Бар амад». Сравнительное исследование всех трех жертв показывает, что, хотя в газели Насими были некоторые схожие с Фазлуллой моменты, на него больше повлиял Аттар. Газель Аттара состоит из 9 бейтов, газель Фазлуллаха состоит из 7, а газель Насими состоит из 12 бейтов.
Referanslar

İmadəddin Nəsimi. Əsərləri. Elmi-tənqidi mətnin tərtibi və müqəddimə Cahangir Qəhrəmanov. I c., Bakı, 19.

İmadəddin Nəsimi. Əsərləri. Elmi-tənqidi mətnin tərtibi və müqəddimə Cahangir Qəhrəmanov, II c., Bakı, 19.

İmadəddin Nəsimi. Əsərləri. Elmi-tənqidi mətnin tərtibi və müqəddimə Cahangir Qəhrəmanov, III c. Bakı, 19.

Nəsimi. Seçilmiş əsərləri. I c., tərtib edən H. Araslı, Bakı, 20.

Nəsimi. Seçilmiş əsərləri. II c., tərtib edən H. Araslı, Bakı, 20.

Nəzakət Məmmədli. (Füzulinin “Leyli və Məcnun” əsərində təsəvvüf və onun bədii ifadə sistemi. Bakı: Elm və Təhsil, 2011).

Nezaket Memmedli. Sadreddin Konevinin “Fatiha” suresi tefsiri ve Seyyid Yahya Şirvaninin Rumuzül-İşarat” eseri, Sadrreddin Konevi, Tasavvuf, Felseve ve Din (Məqalələr toplusu), Konya. 20.

Nəzakət Məmmədli. (Nəsimi şeirində Əttarın ətri (Şeyx Fəridəddin Əttar və Seyid İmadəddin Nəsimi şeirində poetik və irfani paralellər, Əbədiyyət günəşi -Nəsimi 650, Kaspi nəşrləri, Bakı, s.13-20.

Nuri Çinarçı. Nesiminin Farsça ve Türkçe divanında redif meselesi, Abant İzzet Baysal Üniversiteti, Sosyal Bilimlər Dergisi, Sayı 20.

Memmedzadə H. Nesiminin hayatı ve Farsça Divanı, çeviren Turgut Karabey. http://www.turkiyatjournal.com/Makaleler/195437835_7.pdf

Seyyid Yəhya əş-Şirvani əl-Bakuvi. Risalələr. I, (Nəsr əsərləri, fars dilindən tərcümə edən: Nəzakət Məmmədli, Bakı, 20.

Konevi. Vahdet-i Vücud ve Esasları,.İz Yayıncılık, 20.

Konevi. İcazü’l-Kuran fi Tefsir-i Ümmil-Kuran (Fatiha suresi Tefsiri). 19.

Şıxıyeva S. Nəsiminin sələfləi ilə mübahisələri, Elmi araşdırmalar, 1-2, Bakı: Elm, 2000.

Ümumilikdə 14 istinad var.

Cild. 1 Nömrə. 1 (2019)

Məqalə Məlumatları

  • Məqalə Növü Bildiriler
  • Təqdim Edildi mart 7, 2019
  • Yayımlanıb aprel 19, 2019
  • Nömrə Cild. 1 Nömrə. 1 (2019)
  • Bölmə Bildiriler
  • Abstrakt Baxışlar 15
  • Paylaş
Endirmə datası hələ yoxdur.
Necə istinad edilir?
Şeyx Fəridəddin Əttar, Fəzlullah Nəimi və Seyid İmadəddin Nəsiminin “Bər Aməd” Rədifli Qəzəllərinin Müqayisəli Təhlili. (2019). "Mənəvi dəyərlər Sistemində Nəsimi Fenomeni" mövzusunda Elmi-Praktik Konferans, 1(1), 75-89. https://symposium.ait.edu.az/mdns-nesimi/article/view/18