Bildiriler

Nəsimi Yaradıcılığında İnsanın İrfanı, Dini və Dünyəvi Dərkı Mystical, Religious, and World Perception of a Human Being in Nasimi’s Poetry Мистическое, религиозное и мировое восприятие человека в творчестве Насими

fil.f.d., dos. Səadət Şıxıyeva AMEA akad. Ziya Bünyadov adına Şərqşünaslıq İnstitutunun aparıcı elmi işçisi, Nəsimi qrupunun rəhbəri Müəllif

Xülasə

Təkcə Nəsimi şeirində deyil, ümumiyyətlə, sufi ədəbiyyatında insanın ali bir varlıq və şərəfli bir yaradılış kimi dərki mərkəzi yer tutur. Nəsiminin nəzərində insan həm cismani varlığı, həm də cismində baş verən dəyişiklikləri etibarilə kainatın bir parçasıdır. Nəsiminin yaradıcılığında, ümumiyyətlə, maddi aləmlə qeyb aləmini əlaqələndirən, bu dünya və o dünya arasında üçüncü aləm olan insanın yerini müəyyənləşdirən bir üçlük anlayışı (can, cahan və canan) və bu üçlüyün münasibəti ön plandadır.
Not only in Nasimi’s poetry, but in all Sufi literature the perception of man as a supreme being and honorable creature occupies a central place. According to Nasimi, the human being is a part of the Universe because of his physical existence and changes in his body. The main thinking in poet’s creativity is the triad of concepts (soul (""jan""), the world (""jahan"") and the beloved (""janan""), connecting the material and spiritual world and determining the place of a person who is the third world between this and the other world, and the relationship of this triad is in the foreground.
Не только в поэзии Насими, но и, в целом, в суфийской литературе восприятие человека как высшего существа и почетного творения, занимает центральное место. По мнению Насими, человек является частью вселенной как с точки зрения физического существования, так и в связи с изменениями, происходящими в его теле. В творчестве Насими, в целом, триада понятий (душа («джан»), мир («джахан») и возлюбленная «джанан»), связывающая материальный и духовный мир и определяющая место человека, являющегося третьим миром между этим и потусторонним миром, и взаимоотношение этой триады находится на переднем плане.

Açar sözlər

insan, Aləm, Allah, makrokosm, mikrokosm
man, world, Allah, macrocosm, microcosm
человек, мир, Аллах, макрокосм, микрокосм

Referanslar

  • Бертельс А.Е. Пять философских трактатов на тему «Афак ва анфус». Москва: Наука, 19.
  • el-Hakîm, Suad. İbnü’l-Arabî Sözlüğü. Çeviren: Ekrem Demirli, İstanbul, Kabalcı Yayınevi, 20.
  • İmadəddin Nəsimi. Seçilmiş əsərləri. Hazırlayan: H.Araslı Bakı: Azərbaycan Dövlət nəşriyyatı, 19.
  • Köprülü.F. Türk Edebiyatında İlk Mütasavvıflar. Ankara, 1966, s.
  • Qurana dair 101 sual. Tərcüməçi və tərtib edənlər: Arif Mədətov, İsrafil Nəsibov. Bakı, 1992.