Azerbaycan’ın fethi ve Kafkas bölgesinin islamlaşmasındaki rolü Conquest of Azerbaijan and its role in Islamization of the Caucasus Region Завоевание Азербайджана и его роль в исламизации кавказского региона Azerbaycan’ın fethi ve Kafkas bölgesinin islamlaşmasındaki rolü
Xülasə
Sâsâniler’in ele geçirip başşehrini Erdebil yaptığı ve VI-VII. Yüzyıllar boyunca Bizans-Sâsânî savaşlarına sahne olup iki devlet arasında birkaç defa el değiştiren Azerbaycan, son olarak 624’te Bizans’ın eline geçmişti. Daha 20 yıl bile geçmeden Hz. Muhammed (s.a.v.)’in vefatından sonra İslam’ın ilk büyük fetih hareketini başlatan Müslümanlar 640 tarihinden itibaren Azerbaycan üzerine askeri seferler düzenlemeye başladı. Bir kaç yıl içinde de Hz. Ömer döneminde, hicri 22/642 tarihinde Erdebil başta olmak üzere Azerbaycan’ın büyük bir kısmı fethedildi. Hz. Osman döneminde müslümanlar gerek fethedilen yerleri korumak gerekse İslam’ı yaymak için Erdebil merkez olmak üzere Azerbaycan’ın çeşitli şehirlerine asker ve müslüman halklar yerleştirdiler. Yerli halkla iç içe yaşayıp kaynaşan bu insanlar İslâmiyet’in yayılması için büyük gayret gösterdiler. Hz. Ali döneminde bölgede İslam’ın yerleşmesi için de yoğun çalışma yapıldı. Nitekim Hz. Ali tarafından Azerbaycan valisi atanan Eş‘as b. Kays Erdebil’de bir cami yaptırdı. Emevîler devrinde ise Azerbaycan Kafkaslar’daki fetih harekâtının en önemli üssü oldu. İslam hakimiyetinde Azerbaycan şehirlerinin gelişip çekici birer ticaret merkezi haline gelmesi ve ayrıca Azerbaycan halkının büyük özveri ve gayretleri Kafkas bölgesinin İslamlaşmasında etkili oldu.
Azerbaijan which was occupied by the Sassanids and of which capital city was made Ardabil, and which witnessed Byzantine-Sassanid wars throughout the 6-7th centuries and passed in the hands of these two states from time to time finally passed in the hands of Byzantine in 624.
Muslims who started the first wide conquest movement of Islam even in 20 years after the death of Prophet Muhammad (pbuh) started military expeditions to Azerbaijan from 640. And within a few years, during the ruling period of His Holiness Omar, a large part of Azerbaijan, firstly Ardabil, was conquered, on 22/642 of the hegira calendar. During the ruling period of His Holiness Omar, Muslims placed military troops and Muslim nations in various cities of Azerbaijan, centrally in Ardabil, to protect the occupied places and proselytize Islam. These people who lived and mixed with the local population made great efforts to spread the Islamic religion. During the ruling period of His Holiness Omar, great efforts were made to place Islam in the region. Eshas b. Kays, appointed as a governor of Azerbaijan by His Holiness Ali constructed a mosque in Ardabil. During the ruling period of the Umayyads, Azerbaijan became the most important base for the occupation movement in the Caucasus region. The development of the Azerbaijani cities and becoming of them attracting trade centers during the Islamic governance and the great devotion and efforts of the Azerbaijani people influenced the Islamization of the Caucasus region.
Muslims who started the first wide conquest movement of Islam even in 20 years after the death of Prophet Muhammad (pbuh) started military expeditions to Azerbaijan from 640. And within a few years, during the ruling period of His Holiness Omar, a large part of Azerbaijan, firstly Ardabil, was conquered, on 22/642 of the hegira calendar. During the ruling period of His Holiness Omar, Muslims placed military troops and Muslim nations in various cities of Azerbaijan, centrally in Ardabil, to protect the occupied places and proselytize Islam. These people who lived and mixed with the local population made great efforts to spread the Islamic religion. During the ruling period of His Holiness Omar, great efforts were made to place Islam in the region. Eshas b. Kays, appointed as a governor of Azerbaijan by His Holiness Ali constructed a mosque in Ardabil. During the ruling period of the Umayyads, Azerbaijan became the most important base for the occupation movement in the Caucasus region. The development of the Azerbaijani cities and becoming of them attracting trade centers during the Islamic governance and the great devotion and efforts of the Azerbaijani people influenced the Islamization of the Caucasus region.
Азербайджан, который захватили сасанийцы и сделали Ардебиль столицей и который в течение VI-VII веков стал свидетелем византийско-сасанийских войн и несколько раз переходил из рук в руки между двумя государствами, в конце концов в 624 году попал в руки византийцев. Не прошло еще 20 лет, как после смерти пророка Магомета, мусульмане, которые начали первый великий Исламский завоевательский поход с 640 года, начали организовывать военные походы на Азербайджан. И в течение нескольких лет во времена пророка Омара, в 22 году хиджри/642 году была завоевана большая часть Азербайджана, в частности, Ардебиль. В период Пророка Османа мусульмане размещали войска и мусульманские народы в разных городах Азербайджана, в том числе в столице Ардебиле, для сохранения завоеванных мест и распространения ислама. Эти люди, которые жили и сливались с местными жителями, приложили большие усилия для распространения ислама. В период Пророка Али в регионе была проведена тяжелая работа по усилению Ислама. Таким образом, Ешас б. Кайс, назначенный пророком Али губернатором Азербайджана, построил мечеть в Ардебиле. А в эпоху эмевийцев Азербайджан стал самой важной базой для завоевательского похода на Кавказе. Превращение азербайджанских городов в привлекательные торговые центры во времена исламского правления, в особенности великая преданность и усилия азербайджанского народа были эффективными в исламизации Кавказского региона.