Dini-tarixi abidələrin təmir və bərpasında Heydər Əliyev Fondunun rolu Role of Heydar Aliyev Foundation in the repair and restoration of religious and historical monuments Роль Фонда Гейдара Алиева в ремонте и реставрации религиозных и исторических памятников
Xülasə
Dini tolerantlıq Heydər Əliyev məktəbinin tarixi və mütərəqqi ənənələrindən qaynaqlanan uğurlu siyasətin məntiqi nəticəsidir.
İlham Əliyev, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Məlumdur ki, ulu öndər Heydər Əliyev milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunmasına, tarixi-dini abidələrimizin bərpasına və tolerantlığın təşviqinə din siyasətinin tərkib hissəsi kimi yanaşırdı. Maddi mədəniyyət abidələrinin bərpası və mühafizəsini daim diqqət mərkəzində saxlayan dövlətimizin başçısının sərəncamları ilə son bir neçə ildə qədim tarixi abidələrin, ziyarətgahların, məscidlərin, kilsələrin bərpası ilə bağlı görülən işlər dini dəyərlərimizə, müxtəlif dinlərə və sivilizasiyalara hörmətlə yanaşmasının yüksək göstəricisidir.
Bunun nəticəsidir ki, son illərdə Azərbaycanda 250-yə yaxın məscid tikilmiş və ya təmir edilmişdir. Bibiheybət və Əjdərbəy məscidləri, Şamaxı şəhərindəki Cümə kompleksi yenidən qurulmuş və dindarlarin ixtiyarına verilmişdir. 2014-cü ildə ölkəmizin ən böyük ən möhtəşəm əzəmətli Heydər məscidi açılmışdır.
10 may 2004-cü ildə – Ümummilli Liderin doğum günündə, açılış mərasimini keçirmiş Heydər Əliyev Fondu fəaliyyət göstərdiyi müddətdə qarşısına qoyduğu başlıca məqsəd kimi, Ulu Öndərin milli dövlətçilik ideyasının həyata keçirilməsi, eləcə də onun zəngin ideoloji və siyasi irsinin dərindən öyrənilməsi və təbliği istiqamətində böyük işlər görüb. Eyni zamanda, Fondun fəaliyyət imkanları və gördüyü işlərin əhatə dairəsi Azərbaycanın hüdudlarını aşıb.
“Tolerantlığın ünvanı – Azərbaycan” layihəsi çərçivəsində Heydər Əliyev Fondu Bakının Mərdəkan qəsəbəsində XVI əsrə aid Pir Həsən ziyarətgahı, Binə qəsəbəsindəki Möhsün Səlim məscidi, Xəzər rayonunun Buzovna qəsəbəsindəki Cümə məscidi, Qəbələ şəhərindəki Yeni məscid, Binə qəsəbəsindəki İmam Rza məscidi, Yasamal rayonunda yerləşən İmam Hüseyn məscidi və digər ibadətgahlar bərpa edilib.
Heydər Əliyev Fondu “Tolerantlığın ünvanı Azərbaycan” layihəsi çərçivəsində Bakıdakı Pravoslav Kilsəsi, Müqəddəs Məryəm Kilsəsi, o cümlədən, xarici ölkələrdə də bir sıra məbədlərin bərpasını həyata keçirib.
Azərbaycanda İslam dini ilə bağlı tarixi abidələr, məscid və ziyarətgahlarla bərabər, xristian və iudaizm məbədlərinin tikintisi və bərpası dünyaya göstəriləcək bir həqiqət və nümunədir. Bu onu göstərir ki, Azərbaycanda dini dözumlüluk və dini tolerantlıq çox yüksək səviyyədədir.
Sadaladığımız faktlar göstərir ki, Ümummilli Liderin əsasını qoyduğu din siyasəti və onun tərkib hissəsi kimi, bu ənənə Ulu Öndərə layiq şəkildə həm də Heydər Əliyev Fondu tərəfindən davam etdiriləcəkdir.
Bu gün Azərbaycan Heydər Əliyev Fondunun məqsədyönlü və uğurlu fəaliyyəti nəticəsində, mədəniyyətini dünyada ən yüksək səviyyədə tanıtmaq və nümayiş etdirmək imkanı qazanıb. Xalqımızın zəngin mədəni irsi – musiqisi, ədəbiyyatı, incəsənəti, tarixi-mədəni abidələri artıq ölkə yox, beynəlxalq UNESCO səviyyəsində qorunur. Təbii ki, bütün bunlar təkcə Heydər Əliyev Fondunun deyil, mədəniyyətimizin, ümumilikdə Azərbaycanımızın uğurudur.
İlham Əliyev, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Məlumdur ki, ulu öndər Heydər Əliyev milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunmasına, tarixi-dini abidələrimizin bərpasına və tolerantlığın təşviqinə din siyasətinin tərkib hissəsi kimi yanaşırdı. Maddi mədəniyyət abidələrinin bərpası və mühafizəsini daim diqqət mərkəzində saxlayan dövlətimizin başçısının sərəncamları ilə son bir neçə ildə qədim tarixi abidələrin, ziyarətgahların, məscidlərin, kilsələrin bərpası ilə bağlı görülən işlər dini dəyərlərimizə, müxtəlif dinlərə və sivilizasiyalara hörmətlə yanaşmasının yüksək göstəricisidir.
Bunun nəticəsidir ki, son illərdə Azərbaycanda 250-yə yaxın məscid tikilmiş və ya təmir edilmişdir. Bibiheybət və Əjdərbəy məscidləri, Şamaxı şəhərindəki Cümə kompleksi yenidən qurulmuş və dindarlarin ixtiyarına verilmişdir. 2014-cü ildə ölkəmizin ən böyük ən möhtəşəm əzəmətli Heydər məscidi açılmışdır.
10 may 2004-cü ildə – Ümummilli Liderin doğum günündə, açılış mərasimini keçirmiş Heydər Əliyev Fondu fəaliyyət göstərdiyi müddətdə qarşısına qoyduğu başlıca məqsəd kimi, Ulu Öndərin milli dövlətçilik ideyasının həyata keçirilməsi, eləcə də onun zəngin ideoloji və siyasi irsinin dərindən öyrənilməsi və təbliği istiqamətində böyük işlər görüb. Eyni zamanda, Fondun fəaliyyət imkanları və gördüyü işlərin əhatə dairəsi Azərbaycanın hüdudlarını aşıb.
“Tolerantlığın ünvanı – Azərbaycan” layihəsi çərçivəsində Heydər Əliyev Fondu Bakının Mərdəkan qəsəbəsində XVI əsrə aid Pir Həsən ziyarətgahı, Binə qəsəbəsindəki Möhsün Səlim məscidi, Xəzər rayonunun Buzovna qəsəbəsindəki Cümə məscidi, Qəbələ şəhərindəki Yeni məscid, Binə qəsəbəsindəki İmam Rza məscidi, Yasamal rayonunda yerləşən İmam Hüseyn məscidi və digər ibadətgahlar bərpa edilib.
Heydər Əliyev Fondu “Tolerantlığın ünvanı Azərbaycan” layihəsi çərçivəsində Bakıdakı Pravoslav Kilsəsi, Müqəddəs Məryəm Kilsəsi, o cümlədən, xarici ölkələrdə də bir sıra məbədlərin bərpasını həyata keçirib.
Azərbaycanda İslam dini ilə bağlı tarixi abidələr, məscid və ziyarətgahlarla bərabər, xristian və iudaizm məbədlərinin tikintisi və bərpası dünyaya göstəriləcək bir həqiqət və nümunədir. Bu onu göstərir ki, Azərbaycanda dini dözumlüluk və dini tolerantlıq çox yüksək səviyyədədir.
Sadaladığımız faktlar göstərir ki, Ümummilli Liderin əsasını qoyduğu din siyasəti və onun tərkib hissəsi kimi, bu ənənə Ulu Öndərə layiq şəkildə həm də Heydər Əliyev Fondu tərəfindən davam etdiriləcəkdir.
Bu gün Azərbaycan Heydər Əliyev Fondunun məqsədyönlü və uğurlu fəaliyyəti nəticəsində, mədəniyyətini dünyada ən yüksək səviyyədə tanıtmaq və nümayiş etdirmək imkanı qazanıb. Xalqımızın zəngin mədəni irsi – musiqisi, ədəbiyyatı, incəsənəti, tarixi-mədəni abidələri artıq ölkə yox, beynəlxalq UNESCO səviyyəsində qorunur. Təbii ki, bütün bunlar təkcə Heydər Əliyev Fondunun deyil, mədəniyyətimizin, ümumilikdə Azərbaycanımızın uğurudur.
“Religious tolerance is a logical consequence of the successful policy sourced by the historical and progressive traditions of the Heydar Aliyev school.”
Ilham Aliyev, President of the Republic of Azerbaijan
It is known that Great Leader Heydar Aliyev perceived the protection of our national and moral values, restoration of our historical and religious monuments, and the promotion of tolerance as part of the religious policy. With the order of the Great Leader, which always focuses on the restoration and preservation of cultural monuments, the work of renovation of ancient historical monuments, sanctuaries, mosques and churches is a high indicator of respect for our religious values and the diversity of religions, civilizations.
In recent years, nearly 250 mosques have been built or renovated in Azerbaijan by decrees of President Ilham Aliyev, worthy successor of this policy. Bibi Heybat and Ajdarbey Mosques, Juma Mosque in Shamakhi were reconstructed and was put to the use of believers. In 2014, the largest and most magnificent Heydar Mosque of our country was opened.
Through its activity, the Heydar Aliyev Foundation which held the opening ceremony on the National Leader’s birthday, has done a great deal of work in teaching and promoting the idea of national leaderhood, as well as its rich ideological and political heritage as the its main goal. At the same time, the opportunities of the Fund’s activities and scope of its work has exceeded the limits of Azerbaijan.
Within the framework of the project Address of Tolerance Azerbaijan, the Heydar Aliyev Foundation restored the Pir Hasan Sanctuary of the 16th century, Mohsen Salim Mosque in Bina settlement, Juma Mosque in Buzovna settlement of Khazar region, New Mosque in Gabala, Imam Rza Mosque in Bina settlement, Imam Hussein Mosque in Yasamal district, and other religious places.
Within the framework of the project Address of Tolerance Azerbaijan, the Heydar Aliyev Foundation has restored the Orthodox Church, St. Mary Church in Baku, as well as a number of temples in foreign countries.
The construction and restoration of the Christian and Jewish temples along with Islamic monuments, mosques and shrines in Azerbaijan are a fact and example to the world. This shows that religious tolerance in Azerbaijan is at a very high level.
The above-mentioned facts show that the National Leader’s religious policy, as well as this custom as its integral part, will be continued by the Heydar Aliyev Foundation to be worthy of the Great Leader.
Today, thanks to the purposeful and successful activity of the Heydar Aliyev Foundation, Azerbaijan has the opportunity to promote and demonstrate its culture at the highest level in the world. The rich cultural heritage of our people, music, literature, art, historical and cultural monuments, are now protected not at the level of country but internationally, at UNESCO level. Certainly, all this is not only the success of the Heydar Aliyev Foundation, but also of our culture and our country as a whole.
Ilham Aliyev, President of the Republic of Azerbaijan
It is known that Great Leader Heydar Aliyev perceived the protection of our national and moral values, restoration of our historical and religious monuments, and the promotion of tolerance as part of the religious policy. With the order of the Great Leader, which always focuses on the restoration and preservation of cultural monuments, the work of renovation of ancient historical monuments, sanctuaries, mosques and churches is a high indicator of respect for our religious values and the diversity of religions, civilizations.
In recent years, nearly 250 mosques have been built or renovated in Azerbaijan by decrees of President Ilham Aliyev, worthy successor of this policy. Bibi Heybat and Ajdarbey Mosques, Juma Mosque in Shamakhi were reconstructed and was put to the use of believers. In 2014, the largest and most magnificent Heydar Mosque of our country was opened.
Through its activity, the Heydar Aliyev Foundation which held the opening ceremony on the National Leader’s birthday, has done a great deal of work in teaching and promoting the idea of national leaderhood, as well as its rich ideological and political heritage as the its main goal. At the same time, the opportunities of the Fund’s activities and scope of its work has exceeded the limits of Azerbaijan.
Within the framework of the project Address of Tolerance Azerbaijan, the Heydar Aliyev Foundation restored the Pir Hasan Sanctuary of the 16th century, Mohsen Salim Mosque in Bina settlement, Juma Mosque in Buzovna settlement of Khazar region, New Mosque in Gabala, Imam Rza Mosque in Bina settlement, Imam Hussein Mosque in Yasamal district, and other religious places.
Within the framework of the project Address of Tolerance Azerbaijan, the Heydar Aliyev Foundation has restored the Orthodox Church, St. Mary Church in Baku, as well as a number of temples in foreign countries.
The construction and restoration of the Christian and Jewish temples along with Islamic monuments, mosques and shrines in Azerbaijan are a fact and example to the world. This shows that religious tolerance in Azerbaijan is at a very high level.
The above-mentioned facts show that the National Leader’s religious policy, as well as this custom as its integral part, will be continued by the Heydar Aliyev Foundation to be worthy of the Great Leader.
Today, thanks to the purposeful and successful activity of the Heydar Aliyev Foundation, Azerbaijan has the opportunity to promote and demonstrate its culture at the highest level in the world. The rich cultural heritage of our people, music, literature, art, historical and cultural monuments, are now protected not at the level of country but internationally, at UNESCO level. Certainly, all this is not only the success of the Heydar Aliyev Foundation, but also of our culture and our country as a whole.
Религиозная толерантность является логическим следствием успешной политики, исходящей от истории и прогрессивных традиций школы Гейдара Алиева.
Ильхам Алиев, Президент Азербайджанской Республики
Известно, что Великий лидер Гейдар Алиев относился к защите национальных традиционных ценностей, реставрации исторических религиозных памятников и продвижению толерантности как к составной части религиозной политики. Работы по ремонту исторических памятников, святилищ, мечетей, церквей, проводимые по указанию Великого лидера, в центре внимания которого постоянно находились реставрация и защита материальных памятников культуры, являются высокими показателями его уважительного отношения к нашим религиозным ценностям, остальным религиям и цивилизациям.
По распоряжениям достойного продолжателя данной политики Президента Ильхама Алиева за последние годы в Азербайджане построено и
отремонтировано около 250 мечетей. Были реконструированы и переданы в пользование верующих мечети Биби-Эйбат и Аждарбек, комплекс Джума в городе Шемахи. В 2014 году была открыта самая большая, самая роскошная и самая величественная мечеть нашей страны мечеть Гейдара.
Церемония открытия мечети была проведена в день рождения Национального лидера Фондом Гейдара Алиева, который поставил перед собой основной целью осуществление национальной идеи государственности, а также проделал большую работу в направлении глубокого изучения и пропаганды его идеологического и политического наследия. В тоже время сфера деятельности Фонда и масштабы его работ превзошли границы Азербайджана.
В рамках проекта «Азербайджан адрес толерантности» Фонд Гейдара Алиева реставрировал святилище Пир Гасана в поселке Мардакяны города Баку, относящееся к XVI веку, мечеть Мохсуна Салима в поселке Бина, мечеть Джума в поселке Бузовны Хазарского района, Новую мечеть в городе Габала, мечеть Имама Рзы в поселке Бины, мечеть Имама Гусейна в Ясамальском районе и другие религиозные молельни.
В рамках проекта «Азербайджан адрес толерантности» Фонд Гейдара Алиева осуществил реставрацию Бакинской Православной Церкви, церкви Святой Марии, а также ряда храмов в зарубежных странах.
Строительство и реставрация христианских и иудейских храмов наряду с исламскими историческими памятниками, мечетями и святынями в Азербайджане – это истина и пример, который должен быть показан всему миру. Он доказывает то, что в Азербайджане религиозная устойчивость и религиозная толерантность находятся на высшем уровне.
Перечисленные факты показывают, что религиозная политика и данная традиция как её составная часть, основу которой заложил Национальный лидер, будет продолжаться Фондом Гейдара Алиева в форме, достойной Великого лидера.
На сегодняшний день в результате целеустремленной и успешной деятельности Фонда Гейдара Алиева Азербайджан получил возможность на самом высоком уровне представлять и демонстрировать свою культуру в мире.
Богатое культурное наследие нашего народа музыка, литература, искусство, исторические культурные памятники защищаются уже не на уровне государства, а на международном уровне, на уровне ЮНЕСКО. Конечно же, это успех не только Фонда Гейдара Алиева, а успех нашей культуры и Азербайджана в целом.
Ильхам Алиев, Президент Азербайджанской Республики
Известно, что Великий лидер Гейдар Алиев относился к защите национальных традиционных ценностей, реставрации исторических религиозных памятников и продвижению толерантности как к составной части религиозной политики. Работы по ремонту исторических памятников, святилищ, мечетей, церквей, проводимые по указанию Великого лидера, в центре внимания которого постоянно находились реставрация и защита материальных памятников культуры, являются высокими показателями его уважительного отношения к нашим религиозным ценностям, остальным религиям и цивилизациям.
По распоряжениям достойного продолжателя данной политики Президента Ильхама Алиева за последние годы в Азербайджане построено и
отремонтировано около 250 мечетей. Были реконструированы и переданы в пользование верующих мечети Биби-Эйбат и Аждарбек, комплекс Джума в городе Шемахи. В 2014 году была открыта самая большая, самая роскошная и самая величественная мечеть нашей страны мечеть Гейдара.
Церемония открытия мечети была проведена в день рождения Национального лидера Фондом Гейдара Алиева, который поставил перед собой основной целью осуществление национальной идеи государственности, а также проделал большую работу в направлении глубокого изучения и пропаганды его идеологического и политического наследия. В тоже время сфера деятельности Фонда и масштабы его работ превзошли границы Азербайджана.
В рамках проекта «Азербайджан адрес толерантности» Фонд Гейдара Алиева реставрировал святилище Пир Гасана в поселке Мардакяны города Баку, относящееся к XVI веку, мечеть Мохсуна Салима в поселке Бина, мечеть Джума в поселке Бузовны Хазарского района, Новую мечеть в городе Габала, мечеть Имама Рзы в поселке Бины, мечеть Имама Гусейна в Ясамальском районе и другие религиозные молельни.
В рамках проекта «Азербайджан адрес толерантности» Фонд Гейдара Алиева осуществил реставрацию Бакинской Православной Церкви, церкви Святой Марии, а также ряда храмов в зарубежных странах.
Строительство и реставрация христианских и иудейских храмов наряду с исламскими историческими памятниками, мечетями и святынями в Азербайджане – это истина и пример, который должен быть показан всему миру. Он доказывает то, что в Азербайджане религиозная устойчивость и религиозная толерантность находятся на высшем уровне.
Перечисленные факты показывают, что религиозная политика и данная традиция как её составная часть, основу которой заложил Национальный лидер, будет продолжаться Фондом Гейдара Алиева в форме, достойной Великого лидера.
На сегодняшний день в результате целеустремленной и успешной деятельности Фонда Гейдара Алиева Азербайджан получил возможность на самом высоком уровне представлять и демонстрировать свою культуру в мире.
Богатое культурное наследие нашего народа музыка, литература, искусство, исторические культурные памятники защищаются уже не на уровне государства, а на международном уровне, на уровне ЮНЕСКО. Конечно же, это успех не только Фонда Гейдара Алиева, а успех нашей культуры и Азербайджана в целом.