Материалы

Некоторые заметки о влиянии ислама на поэзию периода джахилия Cahiliyyət Dövrünün Şeir Sənətinə İslamın Təsirinə Dair Bəzi Qeydlər Some Notes on the Influence of Islam over the Poetry of the Jahiliyyah Period

доц. Эльнура Азизова Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu Dinşünaslıq kafedrasının müdiri Автор

Аннотация

В данной статье рассматриваются некоторые изменения, претерпеваемые поэтическим искусством в период перехода из джахилия (невежество) в исламское общество. Исследование показывает, что поэзия считалась не только источником знаний, но и инструментом пропаганды в арабском обществе, где в период джахилия превалировала устная литература. Из-за осо
бенностей поэзии джахилия, в частности, как чрезмерное пре увеличение и ложь, использованных в качестве доказательства превосходства над другими племенами, уменьшилась важность поэзии в период джахилия, наряду с приходом Ислама.
Bu məqalədə cahiliyyətdən İslam cəmiyyətinə keçid mərhələ sində şeir sənətinin məruz qaldığı dəyişiklik tədqiq olunmuşdur. Tədqiqatda göstərilmişdir ki, cahiliyyət dövründə şifahi ədəbiyya tın hakim olduğu ərəb cəmiyyətində şeir həm qəbilənin bilik xəzinə si, həm də təbliğat vasitəsi sayılmışdır. Xüsusilə digər qəbilələr qar şısında üstünlüyü isbat etmə vasitəsi kimi istifadə olunarkən cahiliy yət şeirinin qazandığı hədsiz mübaliğə və yalan xüsusiyyəti səbə bindən, İslamın təşəkkülü ilə yanaşı, şairliyin cahiliyyət dövründəki əhəmiyyəti azalmışdır.
This article studies some of the changes that poetic art underwent during the transition from jahiliyyah (ignorance) to Islamic society. The study shows that poetry was not only considered as a source of knowledge, but also a tool of propaganda, in the Arab society where oral literacy was prevailing. In particular, due to the peculiarities of the jahiliyyah poetry, such as excessive exaggeration and lies, used as evidence of superiority over other tribes, along with the advent of Islam, the importance of poetry during the jahiliyyah period decreased.

Ключевые слова:

произведение джахилия, арабская литература, Коран, пророк Мухаммед, Хассан ибн Сабит
cahiliyyət şeiri, ərəb ədəbiyyatı, Quran, Məhəmməd Peyğəmbər, Həssan ibn Sabit
jahiliyyah poem, Arabic literature, Quran, Prophet Muhammad, Hassan ibn Thabit

Библиографические ссылки

  • Alusi Əbül-Məali Cəmaləddin Mahmud Şükri ibn Abdullah ibn Mahmud. Büluğül-ərəb fi mərifəti əhvalil-Ərəb. Beyrut, t.y., I III.
  • Beyhəqi Əbu Bəkr Əhməd ibn əl-Hüseyn ibn Əli. əs-Sünənül kübra. I-X, Məkkə 1994.
  • Blachere Regis. Historie De La Litterature Arabe. I-III, Paris 1962-1980.
  • Buxari Əbu Adullah Məhəmməd ibn İsmail. əl-Camiüs-səhih. I-VIII, İstanbul, 1992.
  • Cahiz Əbu Osman Əmr əl-Kinani əl-Leysi. “əl-Övtan vəl büldan”. Rəsailü Cahiz. I-IV, Qahirə 1979, IV, 109-147.
  • Cahiz Əbu Osman Əmr əl-Kinani əl-Leysi. əl-Bəyan vət təbyin. I-IV, Qahirə, 1975.
  • Cavad Əli. əl-Müfəssəl fi tarixil Ərəb qəbləl-İslam. I-X, Beyrut, 1980.
  • Çetin Nihad M. “Arap/Edebiyat”. DİA. III, 286-309.
  • Əzizova Elnurə. İlk dönem İslam toplumunda eğlence hayatına dair bazı tespitler. Bakı Dövlət Universiteti İlahiyyat Fakültəsinin Elmi Məcmuəsi. Bakı, Nurlar, 2008, № 10, s. 148- 177.
  • Fahd Toufic, “Shâ‗ir”, EI², IX, 225-228.
  • Farmer Henry George. A History of Arabian Music, London 1929.
  • Haqqi İsmail İbrahim. Əsvaqül-Ərəbit-ticariyyə fi Şibhil Cəzirətil-Ərəbiyyə. Amman 2002.
  • İbn Əbdülbər Əbu Ömər Cəmaləddin Yusif ibn Abdullah ibn Məhəmməd. Əl-İstiab fi mərifətil-əshab, I-IV, Beyrut 1412.
  • İbn Əbu Şeybə Əbu Bəkr Abdullah ibn Məhəmməd. əl Müsənnəf, I-VII, Riyad, 1409.
  • İbn Əsakir Əbül-Qasım Siqatüddin Əli ibn Həsən ibn Hibətullah. Tarix mədinəti Dəməşq. I-LXX, Beyrut 1995.
  • İbn Hişam Əbu Məhəmməd Cəmaləddin Əbdülməlik. əs Sirətün-nəbəviyyə. Dəməşq-Beyrut 2003.
  • İbn Rəşiq Əbu Əli Həsən əl-Əzdi əl-Qeyrəvani. əl-Ümdə fi məhasiniş-şiir və adabih. I-II. Beyrut, 1998.
  • İbn Xordazbeh Əbül-Qasım Übeydullah ibn Abdullah. əl-Ləhv vəl-bəlahi. Qahirə, 1984.
  • İsfahani Əli ibn Hüseyn ibn Məhəmməd Əbül-Fərəc. əl-Əğani. I-XXIV. Beyrut, 1986.
  • Məsudi Əbül-Həsən Əli ibn Hüseyn ibn Əli. Mürucüz-zəhəb vəl-məadinül-cövhər. I-IV., 1964.
  • Nasirüddin əl-Əsəd. əl-Qiyan vəl-ğina fil-əsril-cahili. Beyrut, 1988.
  • Səid əl-Əfqani. Əsvaqül-Ərəb fil-cahiliyyə vəl-İslam. Dəməşq, 1960.
  • Şövqi Deyf. əş-Şiir vəl-ğina fil-Mədinə və Məkkə li-əsri bəni Ümeyyə. Qahirə, 1976.
  • Təbərani Əbül-Qasım Süleyman ibn Əhməd ibn Eyyub. əl Mücəmül-kəbir. I-XXV. Beyrut t.y.