Особенности использования художественно-выразительных средств в Коране “Qurani-Kərim”də Bədii İfadə Vasitələrinin İstifadə Xüsusiyyətləri The Use of the Peculiarities of Literary Figurative Expressions in the Holy Quran
Аннотация
Возникновение арабской поэтической системы относится к доисламскому периоду. Ее развитие продолжалось в VII-IX вв. Распространение ислама способствовало обогащению поэ зии с точки зрения мастерства. Мнение филологов того перио да сводилось к тому, что в данном процессе неподражаемость и чудесность, красноречие и ясность Корана привели к обогаще нию художественно-выразительных средств арабского языка. В результате, возможности литературных стилей расширились, были проявлены инициативы по созданию новых художест венных фигур. Коранический стиль оказал положительное влияние на поэтическое творчество и в Азербайджанской литературе.
Ərəb poetika sisteminin təşəkkülü islamdanəvvəlki dövrdə başlanmışdır. Onun inkişafı VII-IX əsrlərdə davam etmişdir. İslam dininin yayılması poeziyanın sənətkarlıq baxımından zənginləşmə sinə təsir etmişdir. Bu prosesdə həmin dövrün filoloqlarının fikri belə olmuşdur ki, “Qurani-Kərim”dəki yüksək ecaz, fəsahət və bəyan ərəb dilinin bədii ifadə vasitələrinin zənginləşməsi ilə nəticə lənmişdir. Nəticədə, ədəbi üslubların imkanları genişlənmiş, yeni bədii fiqurların yaradılması təşəbbüsləri göstərilmişdir. Azərbaycan ədəbiyyatında da Quran üslubundan bəhrələnmə şair və ədiblərin yaradıcılığına müsbət təsir etmişdir.
The origin of the Arabic poetical system belongs to the pre Islamic period. Its development continued in the 7th-9th centuries. The spread of Islam contributed to the enrichment of poetry in terms of excellence. Opinions of philologists of that period were that the originality and conciseness, eloquence and definition of Quran led to the enrichment of the artistic and expressive means of the Arabic language in this process. As a result, the possibilities of literary styles expanded, and initiatives were taken to create new artistic figures. The Quranic style had a positive influence on poetic creativity in the Azerbaijani literature as well.
Ключевые слова:
Коран, бади (новое), стиль, ташбих (сравнение), такрир (повторение)
“Qurani-Kərim”, bədii, üslub, təşbeh, təkrir
Holy Quran, badi‟ (new), style, tashbih (comparison), takrir (reiteration)
Библиографические ссылки
- Babayev X. Nizaminin “Xəmsə”sində Quran ayələri və qissə motivləri, Bakı 1999.
- Həmidov İ. İbn Quteybə Dinəvəri, Bakı 1998 (rus dilində).
- İbn Quteybə Dinəvəri. Kitabuş-şir var-şuara, Beyrut 1964.
- İbn Quteybə Dinəvəri. Təvil muşkilil-Quran, Beyrut 1981 (ərəb dilində).
- Крачковский И.Ю. Изб. cоч., II m., Москва-Ленинград, 1956 (rus dilində).
- Крачковский И.Ю. Изб. cоч., VI m., Москва-Ленинград 1960 (rus dilində).
- Qasımova A. Füzuli yaradıcılığında Quran qüssələri, Bakı 1995.
- Quliyeva M. Quran bəlağəti və Azərbaycan ədəbiyyatı, Bakı 2008.
- Əl-Quranul-kərim.
- Quran. Azərbaycan dilinə tərcümə edənlər: Ziya Bünyadov və Vasim Məmmədəliyev, Bakı 1991.
- Məmmədəliyev V. Ərəb dilçiliyi, Bakı 1985.
- Məmmədov N. Qurani-kərimin üslub xüsusiyyətləri, Bakı 2008.
- Əl-Misri, İbn Əbil-Əsbə. Bədiul-Quran, Qahirə 1957 (ərəb dilində).
- Səlam, Əhməd Zəğlul. İcazul-Quran lil-Baqilani.
- Vətvat Rəşidəddin. Hədaiqus-sihr. Rus dilinə tərcümə N.Y.Çalısovanındır. Moskva 1985 (rus dilində).