Cahiliyyət Dönəmində Şairin Önəmi və Şeir Növləri

The Types of Poetry and Role of Poets in the Period of Jahiliyyah

Виды стихотворений и роль поэта в периоде джахилия

Müəlliflər

  • f.f.d. Vüqar Səmədov (Müəllif) Azərbaycan İlahiyyat İnstitutunun müəllimi
Cahiliyyə şeiri islamdanəvvəlki dövrün hər sahəsini əhatə edir. Döyüşlər haqqındakı məlumatları, ərəblərin adət-ənənələrini, pis və yaxşı tərəflərini o dövrün şeirlərindən öyrənmək mümkündür. Şair mənsub olduğu qəbilənin kahini, rəhbəri, natiqi, təmsilçisi və alimi idi. Şeirləri ilə bir fərdin, yaxud qəbilənin etibarını qazana bi lirdi. Qeyd edək ki, bəzən bunun əksi də baş verirdi. Şairlər cəmiy yət içində yüksək mövqeyə sahib idilər. Şair öz qəbiləsini bir ordu nun mühafizəsindən daha yaxşı qoruyurdu. Hadisələri şeirində əks etdirir, digər qəbilələrin sataşmalarına cavab verirdi. Bir qəbilədə şair meydana çıxdığı zaman, digər qəbilələrin insanları şair olan qə biləni təbrik etmək üçün oranı ziyarətə gəlirdilər. Cahiliyyə şeiri əsas qəzəl, təsvir, tərif (mədh), həca (tənqid), mərsiyə (rəsa), fəxr (öyünmək), həmasa (qəhrəmanlıq) kimi mövzuları ələ alır.
Poems of jahiliyyah covered every area of the pre-Islamic era. They reflect information about the battles, traditions and customs of the Arab population, negative and positive features. The poet was a priest, leader, orator, representative and scholar of the genus to which he belonged. With the poems, the poet could gain the confidence of one or another person or genus. Sometimes the opposite happened. Poets held a high position in society. They were the best defenders than the army of the genus. He reflected the events in the poems, responded to the incitement of other genus in them. As soon as a poet appeared in one genus, people from others visited this genus to congratulate people. Poems of jahiliyyah covered mostly gazelles, description, praise (chanting), criticism, elegy, courage (bravery).
Поэмы в стиле джахилия освещают все сферы доислам ской эпохи. Из них можно получить информацию о битвах, традициях и обычаях арабов, их отрицательных и положитель ных сторонах. Поэт являлся жрецом, вождем, оратором, пред ставителем и ученым племени, к которому он принадлежал. Своими поэмами он мог завоевать доверие того или иного лица или племени. Порой отмечалось и противоположное. Поэты располагали высоким положением в обществе. Поэт защищал свое племя лучше войска. Он отражал события в поэмах, отве чал в них на подстрекательства других племен. Как только в одном племени появлялся поэт, люди из других племен посе щали данное племя, чтобы поздравить с его появлением. Поэ мы в стиле джахилия охватывали, в основном, газеллы, описа ние, хвалу (воспевание), критику, элегию, храбрость (отвагу).

Acar, Cafer Acar, Cahiliyede ve Risalet Döneminde Savaş (doktora tezi, 2007), AÜSBE.

el-Alusi, Mahmud Şükri b. Abdullah b. Mahmud, Büluğül-arab fi marifəti əhvalil-Arab (nşr. Muhammed Bəhcə Əsəri), I-III, Darül-Kütübil-İlmiyyə, Beyrut ts.

Amr b. Külsum b. Malik ət- Təğlibi, Divanu Amr b. Külsum, Darül-Kitabil-Arabi, Beyrut 1991.

Apak, Adem, Asabiyet ve Erken Dönem İslam Siyasi Tarihindeki Etkileri, Düşünce Kitabevi, İstanbul 2004.

Buhari, Muhammed b. İsmail, el-Cami‗us-sahih-Sahihul Buhari, I-VIII, el-Mektebetül-İslami, İstanbul 1979.

əl-Cəbburi, əş-Şirul-Cahili Xasaisuh və Fünunuh, Beyrut 1986.

Cavad Əli, əl-Mufassal fi Tarixil-Arab Qabləl-İslam, I-X, Darul-İlm lil-Məlayin, Beyrut 1976.

Demirayak, Kenan-Savran, Ahmet, Arap Edebiyatı Tarihi: Cahiliye Dönemi. AÜİFN, Erzurum 1993.

Demirayak, Kenan, Arap Edebiyatı Tarihi: Cahiliye Dönemi, Fenomen yayınları, Erzurum, 2009.

Əbu Zeyd, Ali İbrahim, Tarafə b. əl-Abd, Şairül-Bəhreyn fil Cahiliyyə, Müəssəsətu İzzəddin, Beyrut 1993.

Əbu Davud, Süleyman b. Əşas b. İshaq əl-Ezdi əs-Sicistani, Kitabus-Sünən-Sünənu Əbi Davud (nşr. Muhammed Avvame), I-III, Darul-Qable lis-Səqafətil-İslamiyyə, Ciddə 1998.

Hasan, Hüseyin əl-Hac, Hadarətül-Arab fi Asril-Cahiliyyə, Müəssəsətül-Camiiyyə, Beyrut 1989.

Hazal, Hüseyin Xələf Şeyx, Tarixül-Cəzirətil-Arabiyyə fi Əsriş Şeyx Muhamməd Əbdülvəhhab, Daru və Məktəbətül-Hilal, Beyrut 1968.

Hazer, Dursun, Hz. Peygamber (sav)‟in Şairleri. Hititkitap Yay., Çorum 2008.

Həsən Cəfər, Nuruddin, Tarafe b. əl-Abd: Sirətuhu və Şiruhu, Darül-Kütübil-İlmiyyə, Beyrut 1990.

Hüseyni, Seyyid Cəfər, Tarixül-Ədəbil-Arabi: əl-ədəbil-cahili naqd və təhlil, Ənvarül-Hüda vəl-İtisam, Kum 1414.

İbn Mənzur, Əbul-Fadl Cemalüddin Muhamməd b. Mükərrəm, Lisanül-Ərəb, I-XV, Daru Sadır, Beyrut ts.

İmruülqeys, Əbu Vəhb Hunduc b. Hucr b. Haris Kindi, Divanu İmruülqeys (nşr. Hanna Fahuri), Darül-Cil, Beyrut 1989.

İmruülqeys, Əbu Vəhb Hunduc b. Hucr b. Haris Kindi, Divanu İmrulqeys (nşr. Muhamməd Əbül-Fəzl İbrahim), Darül-Maarif, Qahirə ts.

İzutsu, Toshihiko, Kuranda Allah və İnsan, trc Süleyman Ateş, İstanbul, Yeni Ufuklar Neşriyat (t.y).

əl-Kəttani, Muhamməd Əbdülhayy, Nizamül-hükumətin Nəbəviyyə əl-müsəmma ət-Təratibül-İdariyyə (nşr. Abdullah əl Xalidi), Darul-Erkam, Beyrut ts.

Müslim, Əbul-Hüseyin Müslim b. el-Haccac el-Kuşeyri en Nisaburi, el-Cami„us-Sahih-Sahih-i Müslim (nşr. Muhammed Fuad Abdülbaki), I-V, el-Mektebetül-İslamiyye, İstanbul ts.

M. Faruk Toprak, ―Mersiye‖ DİA, XXIX.

Nətşə, İsmail Davud Muhamməd, Əşaru Hüzeyl və Əsəruha fi Muhitil-Ədəbil-Ərəb, Müəssəsətür-Risalə, Beyrut 2001.

Özdemir, Mehmet, ―Peygamberlik Öncesinde Bir İnsan Olarak Muhammed b. Abdillah‖, Cahiliye Toplumundan Günümüze Hz. Muhammed, Sempozyum Tebliğ ve Muzakereler, 13–15 Nisan, Konya, (ed. Ahmet Yaman), Ankara 2007.

Soyyiğit, Osman Zeki, el-Edebül-Arabi, İFAV, İstanbul ts.

Takkuş, Muhamməd Süheyl, Tarixül-Ərəb qabləl-İslam, Darun-Nəfais, 2006.

Tarafə b. əl-Abd, Əli İbrahim Əbu Zeyd, Şairül-Bəhreyn fil Cahiliyyə, Müəssəsətu İzzəddin, Beyrut 1993.

Təbrizi, Əbu Zəkəriyya əl-Xətib Yəhya b. Əli b. Muhamməd, Şərhül-Mualləqatil-Aşril-Müzəhhəbat (haz. Ömer Faruk Tabba), Darül-Ərkam Beyrut ts.

Təbrizi, Əbu Zekeriyya əl-Xətib Yəhya b. Əli b. Muhamməd, Şərhul-Qasaidil-Aşr (nşr. Muhamməd Mühyiddin Əbdül həmid), Mətbəətüs-Səadət, Qahirə ts.

Yasin Kahyaoğlu, Şiir ve nesir bağlamında Arapçanın islam kültüründeki yeri, Harran Üniversitesi İlahiyat fakultesi Dergisi, 2008, cilt, 13, sayı 19, s. 83-104.

Watt, William Montgomery, Həzrət Muhamməd Məkkədə (trc. Azmi Yüksel-M. Rami Ayas).

Ümumilikdə 32 istinad var.

Məqalə Məlumatları

  • Məqalə Növü Bildiriler
  • Təqdim Edildi noyabr 10, 2018
  • Yayımlanıb dekabr 18, 2018
  • Nömrə Sayı 1
  • Bölmə Bildiriler
  • Abstrakt Baxışlar 11
  • Paylaş
Endirmə datası hələ yoxdur.