Əhməd Ağaoğlunun Düşüncəsinə Təsiri Baxımından Sürgün İlləri
The Exile Years in Terms of Their Influence on Ahmet Ağaoğlu's Thought
Məqalə Əhməd bəy Ağaoğlunun xatirələri, məktubları, tarixi mənbələr və tədqiqatçıların mövzuya dair araşdırmaları əsasında yazılmışdır. Bu dövrdə (Malta adasında keçirdiyi iki ildə) onun dünyagörüşündə baş vermiş ziddiyyətli fikirlərə obyektiv qiymət verilməyə çalışılır. Görkəmli türk şəxsiyyətləri ilə birlikdə keçirdiyi sürgün həyatının Ağaoğlunun düşüncələrinə təsirləri nəzərdən keçirilir. Ə.Ağaoğlu tərəfindən N.Nərimanova yazılmış məktublardan bəhs edilir. Qısa bir müddətdə yazılmış bu məktublardakı fərqin mahiyyətinə toxunulur. Bolşevizmə olan rəğbəti müvəqqəti ruh düşkünlüyünün və Rusiyada cərəyan edən hadisələrin mahiyyətindən xəbərsizliyinin nəticəsi kimi dəyərləndirilir. Ağaoğlunun Anadolu milli mücadilə hərəkatına, Mustafa Kamal Paşanın xidmətinə getməsinin səbəbləri göstərilir. Məqalədə azərbaycanlı, türkiyəli və rusiyalı tədqiqatçıların əsərlərinə istinad edilmişdir.
This paper is based on Ahmed Agaoglu’s memoirs, historical sources and studies of researches on this issue. We tried to evaluate objectively to the contrary thoughts of Agaoglu at this era (At two years which he spent on Island of Malta). In this study reviewing the affects of exile life which spent with important Turkish persons, on thoughts of Agaoglu. In article is mentioned the letters which are written to Nerimanov. We exemine the differences of these letters wich are written in short period. His tendency to bolshevism is considered as because of his temporary mental tendency and lack of knowledge about the nature of the events taking place in Russia. This article shows the causes of why Agaoglu joined to the national struggle of Anatolia and entry service of Mustafa Kamal. In article used studies of resaerchers from Azerbaijan, Turkey and Russia.
Ağaoğlu Ahmet. İhtilal mi İnkilap mi? Ankara, Alaeddin Kıral Basımevi, 1942, 72 s.
Ağaoğlu Ahmet. Üç medeniyet. İstanbul, Milli Egitim Basımevi, 1972, 146 s.
Ağaoğlu Ahmet. Mütareke ve sürgün hatıraları (Yayına hazırlayan: Ertan Eğribel – Ufuk Özcan). İstanbul, Doğu Kitabevi, 2010, 168 s.
Ağaoğlu Samet. Babamdan hatıralar. Ankara, Zerbamat matbaası, 1940, 214 s.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918-1920). Parlament (I kitab. Stenoqrafik hesabatlar). Bakı, “Azərbaycan” nəşriyyatı, 1998, 976 s.
Gülseven Fahrettin. Ahmet Ağaoğlunun hayatı, fikirleri, siyasi ve sosyal mücadeleleri. “Azərbaycan” dergisi, Ankara, 1989, Sayı: 268, s.72-109.
Hüseynov Şahnəzər. Əhmədbəy Ağaoğlunun dünyagörüşü. Bakı, Azərnəşr, 1998, 128 s.
İslam ansiklopedisi, Cilt 1, Ağaoğlu Ahmet makalesi. İstanbul, Türkiye Diyanet Vakfı, 1988, s.464-466.
Quliyev Vilayət. Ağaoğlular. Bakı, Ozan, 1997, 236 s.
Resulzade Mehmmet Emin. Ə.Ağaoğlunun vəfatı münasibətilə yazdı- ğı məqalə. “İstiqlal”, Berlin, 1939; “Azerbaycan” dergisi, Ankara, 1952, sayı 4, s.11-13.
Talıbzadə Kamal. Əhməd Ağaoğlu və onun “Rus ədəbiyyatının ümu- mi səciyyələri” əsəri. Seçilmiş əsərləri. II cild. Bakı, Azərnəşr, 1994, (432 s.), s.305-328.
Аралов Семен Иванович. Воспоминания советского дипломата (1922-1923). Москва, Издательство Института Международных Отноше- ний, 1960, 220 с.
There are 12 references in total.
Show More References
Downloads
Article Information
- Article Type Proceedings
- Submitted August 13, 2019
- Published September 20, 2019
- Issue Vol. 1 No. 1 (2019)
- Section Proceedings
The Exile Years in Terms of Their Influence on Ahmet Ağaoğlu’s Thought. (2019). Symposium on Ahmet Ağaoğlu, the Distinguished Social and Political Figure of the Turkish World, on the 150th Anniversary of His Birth, 1(1), 208-226. https://symposium.ait.edu.az/ahmed-agaoglu/article/view/144