Müslüman Türklerde Birlikte Yaşamanın Simgesi ""Bahçeler"" Müslüman Türklerde Birlikte Yaşamanın Simgesi ""Bahçeler""
Xülasə
Beşerin yaşamına zindelik ve ruh güzelliği kattığı kabul edilen bahçeler, Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarında 1500 yıla yakın hüküm süren çeşitli İslam Devletleri tarafından bu geniş coğrafyada her konuda olduğu gibi bu konuda da unutulmaz eserler bırakmışlardır. Özellikle İslam toplumlarını idare eden sultanlar, şahlar ve emirler “Bahçe-Saray” düzenlemesinde yaptırttıkları yüksek duvarlarla çevrili geniş alanların içlerinde kasırlar, selamlık, harem, divan ve diğer hizmet binaları ile bahçe köşkleri, kameriyeler, fıskiyeli havuzlar, selsebiller, kanallar, çiçek tarhları ve çeşitli ağaçlar zarif bir uygulama ile yer alırdı. Bu denli görkemli saray düzenlemesi şüphesiz o toplumda yaşayan kişilerin içinde yaşamlarını sürdürdükleri konak, köşk ve evlerinin de düzenli bahçeler içinde yer almalarına etken oldu.
Kur’an’da vadedilen iyilik yapan insanlara “Allah mükafat olarak altlarından ırmaklar akan cennetleri (bahçeleri) içlerinde ebedi kalmak üzere verdi ” ayetleri Osmanlı, Safevî ve Babur Devletleri’nin Sultanları tarafından ilham alınarak yer yüzünde denenip bahçe kültürünün altın çağı yaşatıldı. Hâlâ insanlık alemi el-Hamra Sarayı bahçesi olan Cennetü’l Arif’i hayranlıkla izlemektedir. İslam Bahçeleri birçok bakımdan ortak özelliklertaşımalarına rağmen devletlere göre farklılıkları olmuş hatta her bir bahçe kendine has nitelikler sergilemektedir. İklim şartlarının da etkili olduğu bu bahçelerde halk ve özellikle çocuklar kanalların serin sularında günlerini mutluluk içinde geçirmişler ve bu yaşam tarzı mevcut bahçelerde halen sürdürülmektedir.
Tarihin bu muhteşem yaşam mekanları sadece Müslüman toplumlara hizmet etmeyip gayri müslimlerin de hayranlığını kazanmış ve ilham kaynağı olmuştur. Tebliğimizde, Türk-İslam Devletlerin’de Bahçe düzeni, Kanal plan özelliğinde olan bahçeler, Kaskad (çağlayan) plan özelliğinde olan bahçeler, bahçelerin toplumların birlikteliğine katkısı, bununla birlikte Türk-İslam Bahçe düzeninin gayri müslim toplumlara etkisi üzerinde durulacaktır.
Kur’an’da vadedilen iyilik yapan insanlara “Allah mükafat olarak altlarından ırmaklar akan cennetleri (bahçeleri) içlerinde ebedi kalmak üzere verdi ” ayetleri Osmanlı, Safevî ve Babur Devletleri’nin Sultanları tarafından ilham alınarak yer yüzünde denenip bahçe kültürünün altın çağı yaşatıldı. Hâlâ insanlık alemi el-Hamra Sarayı bahçesi olan Cennetü’l Arif’i hayranlıkla izlemektedir. İslam Bahçeleri birçok bakımdan ortak özelliklertaşımalarına rağmen devletlere göre farklılıkları olmuş hatta her bir bahçe kendine has nitelikler sergilemektedir. İklim şartlarının da etkili olduğu bu bahçelerde halk ve özellikle çocuklar kanalların serin sularında günlerini mutluluk içinde geçirmişler ve bu yaşam tarzı mevcut bahçelerde halen sürdürülmektedir.
Tarihin bu muhteşem yaşam mekanları sadece Müslüman toplumlara hizmet etmeyip gayri müslimlerin de hayranlığını kazanmış ve ilham kaynağı olmuştur. Tebliğimizde, Türk-İslam Devletlerin’de Bahçe düzeni, Kanal plan özelliğinde olan bahçeler, Kaskad (çağlayan) plan özelliğinde olan bahçeler, bahçelerin toplumların birlikteliğine katkısı, bununla birlikte Türk-İslam Bahçe düzeninin gayri müslim toplumlara etkisi üzerinde durulacaktır.
Beşerin yaşamına zindelik ve ruh güzelliği kattığı kabul edilen bahçeler, Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarında 1500 yıla yakın hüküm süren çeşitli İslam Devletleri tarafından bu geniş coğrafyada her konuda olduğu gibi bu konuda da unutulmaz eserler bırakmışlardır. Özellikle İslam toplumlarını idare eden sultanlar, şahlar ve emirler “Bahçe-Saray” düzenlemesinde yaptırttıkları yüksek duvarlarla çevrili geniş alanların içlerinde kasırlar, selamlık, harem, divan ve diğer hizmet binaları ile bahçe köşkleri, kameriyeler, fıskiyeli havuzlar, selsebiller, kanallar, çiçek tarhları ve çeşitli ağaçlar zarif bir uygulama ile yer alırdı. Bu denli görkemli saray düzenlemesi şüphesiz o toplumda yaşayan kişilerin içinde yaşamlarını sürdürdükleri konak, köşk ve evlerinin de düzenli bahçeler içinde yer almalarına etken oldu.
Kur’an’da vadedilen iyilik yapan insanlara “Allah mükafat olarak altlarından ırmaklar akan cennetleri (bahçeleri) içlerinde ebedi kalmak üzere verdi ” ayetleri Osmanlı, Safevî ve Babur Devletleri’nin Sultanları tarafından ilham alınarak yer yüzünde denenip bahçe kültürünün altın çağı yaşatıldı. Hâlâ insanlık alemi el-Hamra Sarayı bahçesi olan Cennetü’l Arif’i hayranlıkla izlemektedir. İslam Bahçeleri birçok bakımdan ortak özelliklertaşımalarına rağmen devletlere göre farklılıkları olmuş hatta her bir bahçe kendine has nitelikler sergilemektedir. İklim şartlarının da etkili olduğu bu bahçelerde halk ve özellikle çocuklar kanalların serin sularında günlerini mutluluk içinde geçirmişler ve bu yaşam tarzı mevcut bahçelerde halen sürdürülmektedir.
Tarihin bu muhteşem yaşam mekanları sadece Müslüman toplumlara hizmet etmeyip gayri müslimlerin de hayranlığını kazanmış ve ilham kaynağı olmuştur. Tebliğimizde, Türk-İslam Devletlerin’de Bahçe düzeni, Kanal plan özelliğinde olan bahçeler, Kaskad (çağlayan) plan özelliğinde olan bahçeler, bahçelerin toplumların birlikteliğine katkısı, bununla birlikte Türk-İslam Bahçe düzeninin gayri müslim toplumlara etkisi üzerinde durulacaktır.
Kur’an’da vadedilen iyilik yapan insanlara “Allah mükafat olarak altlarından ırmaklar akan cennetleri (bahçeleri) içlerinde ebedi kalmak üzere verdi ” ayetleri Osmanlı, Safevî ve Babur Devletleri’nin Sultanları tarafından ilham alınarak yer yüzünde denenip bahçe kültürünün altın çağı yaşatıldı. Hâlâ insanlık alemi el-Hamra Sarayı bahçesi olan Cennetü’l Arif’i hayranlıkla izlemektedir. İslam Bahçeleri birçok bakımdan ortak özelliklertaşımalarına rağmen devletlere göre farklılıkları olmuş hatta her bir bahçe kendine has nitelikler sergilemektedir. İklim şartlarının da etkili olduğu bu bahçelerde halk ve özellikle çocuklar kanalların serin sularında günlerini mutluluk içinde geçirmişler ve bu yaşam tarzı mevcut bahçelerde halen sürdürülmektedir.
Tarihin bu muhteşem yaşam mekanları sadece Müslüman toplumlara hizmet etmeyip gayri müslimlerin de hayranlığını kazanmış ve ilham kaynağı olmuştur. Tebliğimizde, Türk-İslam Devletlerin’de Bahçe düzeni, Kanal plan özelliğinde olan bahçeler, Kaskad (çağlayan) plan özelliğinde olan bahçeler, bahçelerin toplumların birlikteliğine katkısı, bununla birlikte Türk-İslam Bahçe düzeninin gayri müslim toplumlara etkisi üzerinde durulacaktır.