Əhməd Bəy Ağaoğlu Düşüncəsinə Görə, İslamin Şərqin İnkişaf Prosesində Rolu Əhməd Bəy Ağaoğlu Düşüncəsinə Görə, İslamin Şərqin İnkişaf Prosesində Rolu The Role Of Islam In The Development Of The East, According To Ahmad Aghaoghlu Роль Ислама В Процессе Развития Востока По Мнению Ахмед Бека Агаоглу

Həyatının son illərini Türkiyədə yaşayan, burada elmi fəaliyyətlə məşğul olan böyük mütəfəkkir, türk ideologiyasının təmsilcisi, şərqşünas alim Əhməd bəy Ağaoğlunun dini görüşlərinin yerli tədqiqatçılar tərəfindən geniş şəkildə araşdırılmaması bizi bu məqaləni yazmağa sövq etdi. XX əsrin əvvəllərində ictimai-siyasi həyatda sərbəst, cəsarətli düşüncələri ilə seçilən Əhməd bəy Ağaoğlu hər zaman zəngin, fərqli dünyagörüşünə sahib olan bir ziyalı alim kimi müasirləri arasında böyük nüfuza sahib olmuşdur.
Məqalədə Əhməd Ağaoğlunun İslam dini ilə bağlı görüşləri Şərq dünyasının inkişafındakı əhəmiyyətinə dair müqayisə obyektinə çevrilib. Dövrünün ziyalıları ilə müqayisədə islamçılığa ən çox əhəmiyyət verən mütəfəkkir alim məhz Əhməd bəy Ağaoğludur. Onun milliyyətçiliyin formalaşmasında dinin əhəmiyyətinə dair fikirləri də məqalənin tədqiq etdiyi məsələlər arasında yer alıb. Əhməd bəy Ağaoğlu cəmiyyətin, millətin inkişaf prosesində dinin, xüsusilə də müsəlman cəmiyyətinin inkişafında İslam dininin böyük əhəmiyyətə malik olduğunu hər zaman vurğulamışdır.

The lack of a comprehensive study by local scholars of the religious views of the great thinker and representative of Turkic ideology, Ahmad Aghaoghlu, who lived in Turkey in the last years of his life and was engaged in scientific activities, prompted us to write this article. Ahmad Aghaoghlu, who was distinguished by his free and bold thinking in public political life at the beginning of the 20th century, has always enjoyed a great reputation among his contemporaries as an intelligent scientist with a rich and different worldview.
The object of comparison in the article is the views of Ahmad Aghaoghlu about Islam and the importance of his religious views in the development of the eastern world. Ahmad Aghaoghlu is the scientist and thinker who attached more importance to Islam than the intellectuals of his time. His thoughts on the importance of religion in the formation of nationalism are also among the issues examined in the article. Ahmad bay Aghaoglu always emphasized the importance of religion in the process of nation development, and, in particular, Islam in the development of Muslim society.