The Principles Of Education In The Socio-Political Activities Of Ahmad Aghaoghlu Əhməd Bəy Ağaoğlunun İctimai-Siyasi Fəaliyyətində Maarifçilik Prinsipləri Принципы Просвещения В Общественно-Политической Деятельности Ахмед Бека Агаоглу
Abstract
Despite the negative manifestations of the policy of Persianization and
Russification, instilled in the people over the centuries, on the culture of Azerbaijan, from the 19th century the process of national self-consciousness accelerated, returning to its roots, the struggle for the preservation and development of national culture intensified. This struggle, which began in the 19th century, reached the peak of development at the beginning of the 20th century. During this period, a new generation of enlighteners appeared, one of which was Ahmad Aghaoghlu, who contributed to the development of education in Azerbaijan. A.Aghaoghlu had a large role not only in the development of Azerbaijani education and literature, but also in the prevention of large-scale terrorist acts against the Azerbaijani population by creating the “Difai” organization.
Russification, instilled in the people over the centuries, on the culture of Azerbaijan, from the 19th century the process of national self-consciousness accelerated, returning to its roots, the struggle for the preservation and development of national culture intensified. This struggle, which began in the 19th century, reached the peak of development at the beginning of the 20th century. During this period, a new generation of enlighteners appeared, one of which was Ahmad Aghaoghlu, who contributed to the development of education in Azerbaijan. A.Aghaoghlu had a large role not only in the development of Azerbaijani education and literature, but also in the prevention of large-scale terrorist acts against the Azerbaijani population by creating the “Difai” organization.
Əsrlər boyu təlqin edilən farslaşdırma və ruslaşdırma siyasətinin Azərbaycan mədəniyyətindəki mənfi təzahürlərinə baxmayaraq, artıq XIX əsrdən milli özünüdərk, özünəqayıdış prosesi sürətlənmiş, milli mədəniyyətin qorunması və inkişafı yolunda mübarizə güclənmişdir. XIX əsrdən başlayan bu mübarizə XX əsrin əvvəllərində yüksək inkişaf mərhələsinə çatmışdır. Bu dövrdə maarifçilərin yeni bir nəsli meydana gəlmişdi ki, onlardan biri də Azərbaycanda təhsilin inkişafına töhfə verən Əhməd bəy Ağaoğlu idi. Ə.Ağaoğlu təkcə Azərbaycan təhsilinin və ədəbiyyatının inkişafındakı xidmətlərinə görə deyil, “Difai” təşkilatını yaratmaqla Azərbaycan əhalisinə qarşı genişmiqyaslı terror aktlarının qarşısının alınmasında da böyük rol oynamışdır.
Keywords:
Northern Azerbaijan, Karabakh, Educational Activities, Intellectual, School In The Native Language
Şimali Azərbaycan, Qarabağ, Maarifçilik Fəaliyyəti, Ziyalı, Anadilli Məktəb
References
- “Kaspi” – maarifçilik meydanı. (2016). Bakı: Zərdabi LTD MMC, (652 s.).
- Açıkkaya S. (2010/1). Çarlık Rusyası Hakimiyetindeki Azerbaycan Türklerinde Ulus Bilincinin Gelişmesinin Temel Dinamikleri // Erciyes Üni- versitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı: 28, (s. 408-414).
- Ağaoğlu Ə. (2009). İran və inqilabı. Bakı: Azərnəşr, (152 s.).
- Ağaoğlu Ə. (2007). Seçilmiş əsərləri. Bakı: Şərq-Qərb, (392 s.).
- Ağaoğlu Ə. (2006). Üç mədəniyyət. Bakı: Mütərcim, (154 s.) (s.3).
- Attar A. (2005). Karabağ sorunu kapsamında ermeniler ve ermeni siyaseti. Ankara: Özgür Matbaa, (224 s.).
- Azərbaycan ictimai-siyasi fikir tarixində gender ideyaları // Azərbaycanda qadın məsələsi (tarix və müasirlik: XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəli). (2006). Bakı: Azərbaycan nəşriyyatı, (272 s.).
- Cəfərov N.Z. (1993). Milli – ictimai fikir tariximizdən (1914- fevral 1917). Bakı: Azərnəşr, (80 s.).
- Çamalan A. (2011). Azerbaycan tahsilinin temelleri: çarlik Rusyasi devrinde maarifçi aydinlarin faaliyetleri, Journal of Qafqaz University, no:31, (ss.36-50).
- Əhmədov S. (2006). Azərbaycan tarixindən yuz şəxsiyyət. Bakı: Ayna Mətbu Evi, (268 s.).
- Əzizov E.Ə. (2009). Difai. XX əsrin əvvəllərində erməni-azərbaycanlı münaqişəsinin ilkin tarixi şərtləri, Bakı: CBS, (360 s.).
- Hüseynov Ş. (1998). Əhmədbəy Ağaoğlunun dünyagörüşü. Bakı: Azərnəşr, (107 s.).
- Xələfov A.A. (2004). Azərbaycanda kitabxana işinin tarixi: 3 hissədə. I h. Bakı: Bakı Dövlət Universiteti nəşriyyatı, (328 s.).
- Xələfov A.A. (2007). Azərbaycanda kitabxana işinin tarixi: 3 hissədə. II h. Bakı: Bakı Dövlət Universiteti nəşriyyatı, (552 s.).
- Kərimov Z.M. (2017). XX əsrin əvvəllərində Şimali Azərbaycanda icti- mai-siyasi vəziyyət mətbuat səhifələrində. Bakı: Turxan NPB, (180 s.).
- Məmmədov N.R. (2005). Azərbaycanın Şuşa qəzası 1900 -1917-ci il- lərdə. Bakı: ADPU-nun mətbəəsi, (169+9 s.).
- Seyidzadə D.B. (1998). Azərbaycan XX əsrin əvvəllərində: müstəqil- liyə aparan yollar. Bakı: Ulduz, (187 s.).
- Багирова И.С. (1997). Политические партии и организации Азербайджана в начале ХХ века. 1900-19Баку: Елм, (335 с.).
- Документы по русской политике в Закавказье. (2010). Oтв. за вып. В. Бахманлы. - Репр. воспроизведение изд. 1920 г., Вып. I., Баку: Хатун плюс ЛТД, (300 с.).