Əhməd Bəy Ağaoğlunun “Islam, Axund Və Hatifülqeyb” Əsərində Islam Dinini Təhriflərdən Və Qərəzli Münasibətlərdən Qorumağin Mühüm Əhəmiyyəti Haqqinda
On The Importance Of Protectıng Islam Against Distortion And Based Attitude In The Work Of Ahmad Aghaoghlu “Islam, Ahund And Hatıfulgeıb”
О Важности Защиты Ислама От Искажений И Предвзятого Отно-шения В Произведении Ахмед Бека Агаоглу «Ислам, Ахунд И Хатифульгейб»
XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəlləri Azərbaycanın sosial-siyasi və mədəni-mənəvi həyatında milli oyanış və dirçəliş dövrüdür. Həmin dövrdə Azərbaycanın sosial-iqtisadi və siyasi geriliyinin başlıca səbəbi Çar Rusiyasının müstəmləkə rejimi idi. Əhməd bəy Ağaoğlu o dövrki tariximizin çox mürəkkəb bir mərhələsində Avropa, Rusiya və Şərq mədəniyyətləri kontekstində yetişmişdi, O, zamanın siyasi həyatına təsir etmək imkanlarına malik şəxsiyyət idi və Qərbin və Rusiyanın antiislam meyllərinə qarşı çıxırdı. Ağaoğlu “Şiə dinində məzdəki inancları”, “İslama görə və İslamda qadın”, “İslam, axund və hatifülqeyb” əsərlərini və tamamilə İslama aid çoxsaylı məqalələrini çap etdirmişdir. O, İslam dinini təhriflərdən və qərəzli münasibətlərdən qorumağa çalışmışdır.
“İslam, axund və hatifülqeyb” əsəri məzhəb davalarının İslama verdiyi zərərlərdən bəhs edir. Əsər son zamanlaradək tamamilə tədqiqatdan və təhlildən kənarda qalmışdır. Ağaoğlu bu əsərini ruhaniliyin kəskin tənqidi və ifşası ruhunda yazmışdır. O, ruhaniləri bütövlükdə müsəlman Şərqindəki bəlaların, müsəlman xalqlarının və ölkələrinin acınacaqlı vəziyyətlərinin əsas günahkarı sayırdı.
The end of XIX – beginning of XX centuries is a period of national awakening and revival in the socio-political and cultural-spiritual life of Azerbaijan. The main reason for the socio-economic and political backwardness of Azerbaijan at that time was the colonial regime of Tsarist Russia. Ahmad Aghaoghlu grew up in the context of European, Russian and Eastern cultures in a very difficult period of our history. He was a man capable of influencing the political life of that time and opposed the anti-Islamic tendencies of the West and Russia. Aghaoghlu published the works “Mazdakite Beliefs in the Shiism,” “Women According to Islam and in Islam,” “Islam, Akhund and Hatifulgeib,” and numerous articles completely related to Islam. He sought to protect Islam from distortion and biased attitude.
The book “Islam, Akhund and Hatifulgeib” deals with the harm caused to Islam by conflicts between madhhabs. Until recently, the work was not fully investigated and analyzed. Aghaoghlu wrote this work in the spirit of sharp criticism and exposure of spirituality. He believed that clergy are the main culprits of troubles in the Muslim East and the plight of Muslim peoples and countries.
Конец XIX – начало XX веков – это период национального пробуждения и возрождения в социально-политической и культурно-духовной жизни Азербайджана. Основной причиной социально-экономической и политической отсталости Азербайджана в то время был колониальный режим Царской России. Ахмед бек Агаоглу вырос в контексте европейской, русской и восточной культур в очень сложный период нашей истории. Он был человеком, способным повлиять на политическую жизнь того времени и выступал против антиисламских тенденций Запада и России. Агаоглу опубликовал произведения «Маздакитские верования в шиитской вере», «Женщины согласно Исламу и в Исламе», «Ислам, ахунд и хатифульгейб» и многочисленные статьи, полностью относящиеся к Исламу. Он стремился защитить Ислам от искажений и предвзятого отношения.
В книге «Ислам, ахунд и хатифульгейб» рассматривается вред, нанесенный Исламу межмазхабными конфликтами. До недавнего времени работу полностью не исследовали и не анализировали. Агаоглу написал эту работу в духе острой критики и разоблачения духовности. Он считал, что духовные лица являются главными виновниками бед на мусульманском Востоке и бедственного положения мусульманских народов и стран.
Əhməd bəy Ağaoğlu. (2007). Seçilmiş əsərləri. Bakı: Şərq-Qərb, (392 səh.).
Akalın Gülsərən. (2004). Türk düşüncə və siyasi həyatında Əhməd Ağaoğlu. Bakı: AzAtaM, (164 səh.).
Akçura Yusuf. (2015). Türkçülük, Türkçülüğün Tarihi Gelişimi, İlgi Kültür Sanat. Ankara.
Asker Ali, Canan Yıldırım, Duygu Özken. (2017). Günümüz Pencere- sinden Ahmet Ağaoğlu “İslamiyet’te Kadın” Eseri Üzerine Notlar. II. Ulusla- rarası Sosyal Bilimler Araştırmaları Kongresi Bildiri Kitabı, Editörler: Hasan Kara, Turhan Çetin, Yusuf İnel. Ankara.
Aşırlı Akif. (13 yanvar 2017). Əhməd bəy Ağaoğlunun öz əli ilə yaz- dığı həyatı. –www.sherg.az/site/id-24828
Azərbaycan tarixi. (2008). Yeddi cilddə. V cild (1900-1920-ci illər). Bakı: Elm, (696 səh.).
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Ensiklopediyası. (2004). İki cild- də. I cild. Bakı: Lider, (440 səh.).
Əliyeva- Kəngərli Gülşən. (19 fevral 2019). Milli intibah mücahidi – Əhməd bəy Ağaoğlu. 525-ci qəzet.
Fərhadov Əli. (2011). Əhməd Ağaoğlu və dini maarifçilik. Bakı Döv- lət Universitetinin İlahiyyat fakültəsinin Elmi Məcmuəsi. №16, (s. 63-99).
Gedik Murat. (18 Haziran 2018). Ahmet Ağaoğlu. Gündem | - Yeni Düşünce yenidusunce. com.tr /.../y1118-Ahmet_Ağaoğlu.html.
Hekimoğlu Sefa Fuat Vecihi. (Ocak 2018). Gazeteci Kimliğiyle Ahmet Ağaoğlu. Bitlis Eren Üniversitesi, İİBF, Akademik İzdüşüm Dergisi, Cilt: 3 Sayı:1, (ss. 47-59).
Mәmmәdov Xәqani. (1999). Aydınlarımızın İstiqlal Mücadilәsi. Bakı.
Mirəhmədov Əziz. (2014). Əhməd bəy Ağaoğlu. Bakı: Ərgünəş, (264 səh.).
Mirzəli Ceyhun. (28 İyul 2015 ). Əhməd bəy Ağaoğlunun milli və dini kimlik probleminə baxışı. (senet.az › Araşdırma › Manşet).
Nəsibli Nəsib. (06-11-2015). Əhməd bəy Ağaoğlu: nəhəng fikir və əməl adamı. (Manşet / Şəxsiyyətlər).
Sadoğlu Hüseyin. (Ocak 2011). Ahmet Ağaoğlu: Bir Türkçünün Trajik Öyküsü. Türk Yurdu Dergisi - Yıl 100, Sayı 281.
Süleymanlı Mübariz. (2007). İslamın elm və mədəniyyət dini kimi şərhində Əhməd Ağaoğlunun mövqeyi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi. Cilt: VII, Sayı 1, İzmir, (sayfa: 137-141).
Ümumilikdə 17 istinad var.
Daha Çox İstinadı Göstər
Endirin
Məqalə Məlumatları
- Məqalə Növü Bildiriler
- Təqdim Edildi avqust 11, 2019
- Yayımlanıb sentyabr 20, 2019
- Nömrə Cild. 1 Nömrə. 1 (2019)
- Bölmə Bildiriler
Əhməd Bəy Ağaoğlunun “Islam, Axund Və Hatifülqeyb” Əsərində Islam Dinini Təhriflərdən Və Qərəzli Münasibətlərdən Qorumağin Mühüm Əhəmiyyəti Haqqinda. (2019). "Türk dünyasının görkəmli Ictimai-Siyasi Xadimi – Əhməd bəy Ağaoğlu” mövzusunda Simpozium, 1(1), 252-270. https://symposium.ait.edu.az/ahmed-agaoglu/article/view/148